پرسش

با عرض سلام
می خواستم بگویید چرا دانشمندان در سال 1986 به قسمت هایی از استاتوسفر برخورد كردند كه در انجا اصلا اوزون وجود نداشت یكی از این مناطق قطب جنوب وقسمتی از قطب شمال است از ان سال به بعد این سوراخها در فصل های معینی ظاهر میشوند و در طول فصل های بعدی از میان میروند .؟
از ÷اسخ شما ممنونم

پاسخ

این امر كه در بعضب مناطق اصلا لایه اوزون وجود نداشت كه نادرست است . لایه اوزون در اثر واكنشهایی كه همیشه آنجا در حال انجام است همواره تجدید می‌شود ، اما بعضی آلاینده‌ها به عنوان مثال C FC ها بر این واكنشها اثر گذاشته ، سبب تخریب این لایه می‌شوند و درصورتیكه ورود آلاینده‌ها به جو متوقف شود ، این لایه ترمیم می‌شود . تخریب لایه اوزون بیشتر در قطب جنوب صورت می‌گیرد ، چونكه در سمت قطب جنوب به نسبت قطب شمال خشكیهای بیشتری وجود دارد ؛ به عنوان مثال در عرض جفرافیایی 90 درجه شمال اقیانوس منجمد شمالی واقع است ، درحالیكه در همین عرض جغرافیایی جنوب استرالیا وجود دارد كه از نظر صنعتی خیلی هم فعال و آلوده كننده هم هست . این تخریبها بیشتر در قطبین ایجاد می‌شود به چند علت : یكی اینكه ، چون گردش وضعی زمین از غرب به شرق است به دلیل نیروی گریز از مركزی كه در دو قطبها وجود دارد ، دو حفره در دو قطب ایجاد می‌شود ، مانند وقتی كه چایی شیرین را به هم می‌زنید ، و در این حفره‌ها آلاینده‌ها متمركز می‌شوند و اثر تخریبی بیشتری پیدا می‌كنند . دیگر اینكه اصولا لایه استراتوسفر كه در بالای آن لایه اوزون قرار دارد در دو قطب باریكتر است . این لایه در استوا به طور متوسط 18 كیلومتر ، در مناطق معمولی 12 كیلومتر ، و در قطبها به طور متوسط 8 كیلومتر می‌باشد . تخریب لایه اوزون در سالهای اخیر به علت آنكه كشورهای صنعتی تدابیر خاصی برای جلوگیری از ورود آلاینده‌ها به جو داشته‌اند ، روند رو به بهبودی داشته است . اما در تابستانها كه جلبكها رشد و نمو بیشتری دارند ( همانطور كه می‌دانید مقداری C FC طبیعی از تجزیه جلبكها حاصل می‌شود. ) یا هوا جریان بیشتری دارد و آلاینده‌ها بیشتر وارد جو می‌شوند ( در زمستان ممكن است به علت بارشهایی كه وجود دارد مقادیر زیادی از آلاینده‌ها وارد زمین شوند كه البته آن هم اثرات سوء خودش را دارد ) ممكن است این تخریب بیشتر صورت گیرد .