پرسش

در مورد اقلیت های مسلمانان و سایر دینها :
1. بقره(62): مسلمانان و یهودیان و مسیحیان. بطور كلی كسانی كه به خدا و روز اخرت ایمان داشته باشند و عمل صحیح و درست بكنند پاداششان پیش خداوند محفوظ است و نه ترسی دارند و نه غصه ای.
2.التوبه: قاتلوا الذین لا یؤمنون بالله و لا بالیوم الآخر و لا یحرمون ما حرم الله و رسوله و لا یدینون دین الحق من الذین اوتوا الكتاب حتی یعطوا الجزیة عن ید و هم صاغرون (29)
بكشید اهل كتاب را كه نه به خدا، و نه به روز جزا ایمان دارند، و نه آنچه را خدا و رسولش تحریم كرده حرام می‏شمرند، و نه آیین حق را می‏پذیرند، پیكار كنید تا زمانی كه با خضوع و تسلیم، جزیه را به دست خود بپردازند! (29)
این دو ایه چرا با هم نمیخونن؟ ممنون میشم اگه دلیل منطقی و اصولی بدید كه شبهه برطرف بشه. كاش توی مدرسه به جای تعاریف و داستان گفتن، پایه قرانی ما رو محكم میكردند كه وقتی قران میخونیم با این مشكلات مواجه نشیم.

پاسخ

با عرض سلام و تحیت.
دوست عزیز! با كمی دقت و تأمّل، متوجه خواهید شد كه این آیات با هم تعارضی ندارند.
خداوند متعال، در آیه اول ملاك پاداش دادن را، ایمان به خدا، ایمان به روز قیامت و انجام عمل صالح دانسته است؛ و در آیه دوم می‌فرماید: با كسانی كه این ملاكها را ندارند، مبارزه كنید؛ تا یا آنها كشته شوند و یا تسلیم شما شوند و جزیه پرداخت نمایند.
بنابراین، آیه دوم كه حكم مبارزه و جهاد را می‌دهد، می‌گوید با آن كسانی كه این ملاكها را ندارند؛ مبارزه كنید. چرا كه آن اهل كتابی كه ایمان به خداوند و به روز قیامت داشته باشد و بر اساس دستور الهی، اعمال صالح انجام دهد بدون شك معاند نیست و سر تسلیم به خدا دارد. چنین كسی اگر اسلام به او عرضه شود و حجت بر حقانیت اسلام برای او تمام گردد، مسلمان می شود، . اگر هم اسلام بر او عرضه نشد تقصیر او نیست.
مهم آن است كه ما هر چه را حق می دانیم، در برابر آن تسلیم باشیم. این مراد آیه اول است.
ولی آیه دوم ناظرب ه كسی است كه اسلام را شناخته و سر سركشی دارد.
در تاریخ انبیا كم نیستند كسانی كه وقتی دین جدید یا پیامبر جدیدی آمد، با آن كه پیامبری او را دیدند و حجت بر آنها تمام شد، بر عناد و لجاجت پافشاری كردند و به بهانه دین و پیامبر سابق، دین جدید را نپذیرفتند و پیامبران را به قتل رساندند. آنها با این كه پیامبر الهی را می‌شناختند، باز هم ایمان نمی‌آوردند. كما این كه خداوند در مورد چنین افرادی می‌فرماید:«ألذین ءاتینهم الكتاب یعرفونه كما یعرفون أبناءهم و إن فریقا منهم لیكتمون الحق و هم یعلمون» یعنی گروهی كه ما بر آنها كتاب فرستادیم(یهود و نصاری) محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ و حقانیت او را به خوبی می‌شناسند، همان گونه كه فرزندان خود را می‌شناسند، ولی با این حال گروهی از آنان از روی عناد، حق را كتمان می‌كنند، در صورتی كه علم به آن دارند.(بقره/146)
از این رو در آیه دوم كه حكم جهاد و مبارزه، با اهل كتاب را می‌دهد؛ به خاطر این است كه ایمان آنها به خداوند، ایمان دروغین است. ایمانی كه تسلیم در برابر خدا نیاورد، ایمان نیست.
اشخاصی كه در آیه مورد نظر شما مد نظرند، كسانی هستند كه از طرفی آن چه را كه رسول الهی، اعم از رسولانی كه برای آنها فرستاده شده(حضرت موسی و عیسی) و یا رسول اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ حرام دانسته، آنها حرام نمی‌دانستند؛ و در واقع، به آن دستورات عمل نمی‌كردند، و به عبارت واضح «ولا یدینون دین الحق» یعنی آئین حق را نمی‌پذیرند، و نیز عمل صالح هم انجام نمی‌دهند، و از طرف دیگر در امور مسلمانان كارشكنی كرده‌ و مشكل تراشی می‌كنند.
با توجه به این مسائل، خداوند می‌فرماید:با آنها بجنگید تا تسلیم شوند و یا كشته شوند. نهایت این كه بین این آیات ذكر شده تعارضی نیست و چه بسا آیه دوم، آیه اول را قید زده و تخصیص می‌زند عمومیت آیه اول را.
پیروز باشید.
مشاوره مذهبی ـ قم.