پرسش

به چه دلیل به امام علی النقی لقب هادی را دادند ؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت!
از دیدگاه برخی از علمای شیعه القاب ائمه هدی(علیهم السلام)، و از جمله امام هادی، بیشتر اسماء و القاب و كنیه‌هایی است كه از آسمان نازل شده، و خداوند در لوح محفوظ تمام این اسماء و القاب و خصوصیات ائمه را توصیف فرموده، و جبرئیل به پیامبر(صلی الله علیه وآله) خبر داده است.
ولی از دیدگاه برخی دیگر، این القاب، و از جمله لقب "هادی"، توسط پیشوایان دین و متناسب با شرایط خاص هر یك از ائمه، به آنان نسبت داده شده است.
به هر حال، لقب امام هادی، ناظر به روشن گری و هدایت امام در آن دوران بوده است؛ زیرا در عصر امام هادی(ع) مكاتب عقیدتی متعددی هم چون معتزله و اشاعره رواج یافته بود، و بازار مباحثی هم چون جبر و تفویض، امكان یا عدم امكان رؤیت خدا، جسمیت و عدم جسمیت خدا و … بسیار داغ بود. نفوذ آراء و نظریات باطل در محافل شیعه نیز، ضرورت هدایت و رهبری فكری شیعیان را از سوی امام شدت می‌بخشید. از این رو پیشوای دهم طی مناظراتی، بی پایگی مكاتب و آراء و نظریات باطل را با استدلال‌های روشن و قاطع اثبات می‌نمود، و مسلمانان را به راه راست هدایت فرمود و این یكی از جلوه‌های عظمت آن بزرگوار بود كه به آن ملقب گردید.
شاید بتوان نقش امام هادی را در ترجیح و رفع تعارض بین روایاتی كه به هر نحو متعارض به نظر می رسیدند، و مایه تحیر اصحاب، در مجامیع حدیثی بودند، نیز مؤثر در این لقب دانست. در حقیقت مجامیع روایی ـ یكجا یا روایات متعارض آنها ، بر ایشان عرضه می شده و ایشان تعارضات در اذهان را رفع می كرده اند.
البته این نقش اختصاص به ایشان نداشته، و همه ائمه متأخر صاحب آن بوده اند. ولی مگر القاب دیگر ائمه اختصاصی بوده اند!؟ همه ائمه صادق بودند، ولی تنها امام ششم بدان اختصاص یافته است.
با آرزوی توفیق.