پرسش

با عرض سلام
موسسه ای فرهنگی برای تهیه وام با یكی از صندوقهای قرض الحسنه قراردادی منعقد نموده تا مبلغی مثلا 10 هزار تومان از هر نفر از اعضای موسسه در یافت نموده و در حساب موسسه (در نزد صندوق )به عنوان امانت فرد مذكور مسدود نماید ( مسدود بودن این مبلغ یكی از شرایط اخذ وام برای فرد می باشد ) و صندوق قرض الحسنه نیز متعهد شده تا یك برابر مبلغ مسدودی را از طرف خود به مبلغ مورد نظر اضافه نماید و براساس كل مبلغ ( جمع مبلغ فرد و مبلغی كه خود صندوق می گذارد ) بصورت ماهیانه و با معرفی موسسه مذكور وامی را بصورت قرض الحسنه به افراد پرداخت نماید 0 لازم به ذكر است كه مبلغ كارمزد را صندوق از افرادی كه وام دریافت می كنند ، اخذ می نماید0
ضمنا این موسسه در قبال معرفی افراد واجد شرایط از بین اعضای خودش به صندوق ، مبلغی را به عنوان كمك به امور موسسه دریافت می كند ( ضمنا این موسسه منبع درآمد خاصی ندارد ) سوال مورد نظر اینست دریافت این مبلغ از نظری شرعی چه حكمی دارد ( لطفا فتوای مراجع مختلف را بیان فرمائید) ؟
از طرف دیگر با توجه به اینكه ممكن است مرجع تقلید افراد عضو متفاوت باشد درخصوص تكلیف شرعی اعضا نیز توضیح دهید 0

پاسخ

برادر بزرگوار!
توجه شما را به چند نكته در این رابطه كه مورد اتفاق فقهاء عظام می باشد، جلب می نمایم:
1. نفس شرط داشتن حساب پس انداز برای اعضاء اشكالی ندارد؛ ولی اگر شرط داشتن مبلغ معین در حساب و باقی ماندن آن به مدت خاص شرط وام بعدی باشد، زیادی حكمیه و در حكم رباست.
2. مبلغی كه به عنوان كارمزد دریافت می شود را مثلا در قبال اوراق دفترچه ای كه به اعضاء برای دریافت و پرداخت وام اخذ می كنند، معامله(خرید و فروش) نمایید. تا شبهه ربا منتفی گردد.
3. موسسه نمی تواند مبلغی را از اعضاء در برابر معرفی آنان جهت اخذ وام دریافت كند، مگر آنكه خود اشخاص آن را به موسسه هبه نمایند.
موفق و موید باشید.