پرسش

1) آیه ای كه در غدیر خم برای پیامبر در شان آن واقعه نازل شد چه بود؟
2) حضرت محمد چند بار نام امام مهدی را در خطبه غدیر بیان و چه صفاتی را به ایشان نسبت داده اند؟

پاسخ

با عرض سلام و تحیت!
1 ـ آیه‌ای كه در روز غدیر و پس از انتخاب امام علی(ع)، به عنوان جانشین وظیفه پس از رسول خدا(ص)، نازل شد، و به آیه "اكمال دین" معروف است، در سوره شریفه "مائده"، ضمن آیه 3، و در بین آیات الاحكام قرار گرفته، تا از دست متعصبان و مخالفان اهل بیت(ع) درامان باشد، و آنها گمان كنند كه این آیه نیز راجع به آیات احكام است، و به همین جهت از تحریف درامان بماند؛ در حالی كه روایات زیادی در كتب شیعه و سنی نقل شده است كه این آیه را مربوط به روز غدیر می‌داند.

آیه شریفه عبارت است از« … الیوم یئس الذین كفروا من دینكم فلا تخشوهم و اخشون ألیوم أكملت لكم دینكم و أتممت علیكم نعمتی و رضیت لكم الإسلام دینا … » یعنی امروز كافران از زوال آئین شما مأیوس شدند، بنابراین از آنها نترسید، و از مخالفت من بترسید. امروز دین شما را كامل كردم و نعمت خود را بر شما تكمیل نمودم و اسلام را به عنوان آئین جاودان شما پذیرفتم...

این آیه در روز غدیرخم، و پس از انتصاب امام علی(ع) برای جانشینی رسول اكرم(ص) نازل شده است. و به خاطر همین انتخاب و انتصاب صحیح است كه خداوند به چند مطلب مهم در این آیه تصریح می‌فرماید:

1ـ در این روز بود كه كفار مأیوس شدند؛ زیرا انتظار داشتند كه با از میان رفتن پیامبر(ص) اوضاع به حال سابق برگردد، ولی وقتی امام علی(ع)، كه شایسته‌ترین فرد پس از پیامبراكرم(ص) بود، به رهبری امت اسلام انتخاب شد، كافران از فروپاشی اسلام مأیوس شدند.

2ـ در آن روز بود كه آئین اسلام به تكامل نهایی خود رسید، زیرا بدون تعیین جانشین برای پیامبر اكرم(ص) و بدون روشن شدن وضع آینده مسلمانان و بدون انتخاب رهبری شایسته برای امت اسلام این آئین به تكامل نهایی نمی‌رسید.

3 ـ آن روز بود كه در سایه انتخاب امام علی(ع)، نعمت خداوند برای آینده مردم كمال یافت.

4 ـ در آن روز بود كه اسلام با تكمیل برنامه‌هایش، به عنوان آئین نهایی از طرف خداوند پذیرفته شد.

امید است تا این مقدار مورد توجه شما ـ دوست عزیز! ـ قرار گرفته باشد.

برای مطالعه بیشتر می‌توانید به كتب تفسیری ذیل آیه شریفه(مائده/3)مراجعه نمائید.


2 ـ در خطبه غدیر اشاره‌ای به حضرت مهدی(علیه السلام) نشده است، هر چند در احادیث دیگری اشارات صریحی وجود دارد. به عنوان نمونه، در كتاب "التاج الجامع للاصول" به نقل از ترمذی روایتی از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) آمده است كه فرمودند: «لولم یبق من الدنیا إلا یوم لطوّل الله ذلك الیوم حتی یبعث رجلاً منی أو من أهل بیتی یواطیء إسمه إسمی و إسم أبیه إسم أبی یملأ الأرض قسطاً و عدلاً كما ملئت ظلماً جوراً» یعنی اگر باقی نماند از عمر دنیا مگر یك روز، خداوند آن یك روز را چنان طولانی می‌كند كه مبعوث كند مردی را از من، یا اهل بیت من كه اسم او اسم من، و اسم پدرش اسم پدر من است ، زمین را، آن گونه كه از ظلم وستم پرشده است، پر از عدل و داد می‌كند.
با آرزوی توفیق.