پرسش

با سلام
به گفته حضرت علی (ع) پیمان خود را نشكن حتی اگر كافر حربی باشد
ویا در قران كریم امده است به پیمان خود وفا دار با شید تا زمانی كه كافران به پیمان خود وفا دارند
ولی وقتی شكستند شما هم دفاع كنید
من شنیده ام كه در صدر اسلام كافران و پیامبر پیمانی امضا كردند كه ده سال با هم صلح باشند
ولی مسلمانان به دستور پیامبر(مطمئن نیستم)
به یك كاروان كفار حمله كردند كه باعث یكی از جنگها هم شد چرا پیامبر پیمان خود را نقض كرد
واصالا كلا شكستن یمان جزء سیره و اخلاق پیامبر میشود .یعنی بر اساس سخنان فوق
ما به هیچ وجه نباید پیمان بسته شده را نقض كنیم حتی اگر ما ان پیمان را بنا به مصلحت امضا كرده باشیم. مثلا ما پیمان منع تولید سلاح اتمی را امضا كرده ایم ولی بنا به مصلحت خواستیم ان سلاح را بسازیم

پاسخ

با عرض سلام و تحیت‌!
سؤال شما تركیب و خلط دو ماجرای تاریخی است كه تقریباً هیچ ربطی با یكدیگر ندارند. برای روشن شدن بحث به هر دو ماجرا اشاره می‌شود:
1ـ جنگ بدر: در این جنگ، مسلمانان ابتدا قصد حمله به كاروان كفار قریش را داشتند، تا برای جبران اموال مصادره شده خود توسط كفار مكه، اموال كاروان را مصادره كنند،‌ اما سر انجام از تصمیم خود مبنی بر تعقیب كاروان، منصرف شدند و با دستور پیامبر(ص) با سپاه نظامی دشمن به جنگ پرداختند. این جنگ در سال دوم هجرت اتفاق افتاد، و در این تاریخ مسلمانان با كفار مكه پیمانی نداشتند.
2ـ صلح حدیبیه: این پیمان چهار سال پس از حادثه جنگ بدر، در سال ششم هجرت، اتفاق افتاد؛ و هرگز از طرف پیامبر(ص) و مسلمانها شكسته نشد، بلكه این قریش بود كه با نقض ماده‌ای از این پیمان ـ عدم تجاوز به قبائل هم پیمان طرفین ـ عملاً این قرارداد را زیر پا گذاشت و زمینه فتح مكه فراهم شد.
خلاصه، پیامبر اسلام(ص) هیچ گاه نقض عهد نكردند؛ زیرا در جنگ بدر، هنوز پیمانی میان مسلمانان و كفار وجود نداشت و پس از قرارداد صلح حدیبیه نیز، كفار قریش پیمان شكنی كردند، نه پیامبر اسلام(ص).
برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر به كتاب تاریخ تحلیلی اسلام، دكتر شهیدی، مراجعه شود.
در خاتمه به عرض می رسد لزوم وفای به عهد از اهم تعالیم شرع و از یافته های بدیهی فطرت بشری است.
امام علی(ع) در نهج البلاغه مطلبی به این مضمون دارند كه: وفای به عهد از بدیهیاتی است كه همه گروههای انسانی آن را به رسمیت می شناسند. این نشان از اهمیت آن در شرع دارد. البته وفای به عهد تا زمانی لازم است كه طرف مقابل هم به آن پایبند باشد.
با آرزوی توفیق.