پرسش

با سلام
سوال من این است كه با توجه به تاكیدات دین مبین اسلام به احترام و اطاعت از والدین در مواجه با اشتباهات و محدودیتهای نابجا و سختگیریهای والدین چه عكس العملی نشان بدهیم زیرا فشار بیش از حد والدین باعث ناراحتی های روحی و روانی اینجانب گردیده است؟
با تشكر اینجانب مقلد حضرت آیت الله بهجت می باشم./

پاسخ

با عرض سلام و تحیت!
لابد می‌دانید كه "احسان به پدر و مادر بعد از مسأله توحید خدا، واجب ترین واجبات است؛ چنان چه عقوق آنها نیز بعد از شرك ورزیدن به خدا، بزرگترین گناهان كبیره است."(علامه طباطبائی، ترجمه المیزان، ج13، ص109) از این رو قرآن با تأكید، نسبت به احسان به والدین سخن گفته‌ است.
اما نكته مهم این كه تصریحات قرآن به"احسان" و برخورد نیك است، نه "اطاعت"؛ یعنی آن چه مهم و واجب است احترام و احسان كردن و اذیت نكردن آنها ـ حتی به گفتن یك اُف ـ است، نه الزاماً اطاعت آنها. از این رو اگر در موضوعی یقین داشتید اشتباه می‌كنند، اطاعت آنها واجب نیست؛ لكن باید متوجه باشید در همین تخلف هم احسان را رعایت كنید و موجب آزار آنها را فراهم ننمائید. در این حال اگر می توانید به بهترین روشها، آنها را متوجه خطای خود بنمائید.
بله، اگر خطای آنان شما را به خلاف شرع دعوت نمی كند، و در عین حال تخلف شما از انجام آن موجب آزار آنها می شود، برای رضای خدا خواست آنها را برآورده كنید.
علامه طباطبائی(ره) ذیل آیات 14 و 15 سوره لقمان جمع بندی زیبائی دارند، و می فرمایند: «بر انسان واجب است كه در امور دنیوی، نه در احكام شرعی كه راه خدا است،‌ با پدر و مادر خود به طور پسندیده و متعارف مصاحبت كند، نه به طور ناشایست. او می بایست رعایت حال آن دو را نموده،‌ با رفق و نرمی رفتار نماید، و جفا و خشونت در حقشان روا ندارد؛ مشقاتی كه از ناحیه آنان می‌بیند، تحمل نماید؛ چون دنیا بیش از چند روزی گذرا نیست، و محرومیت‌هایی كه از ناحیه آن دو می‌بیند، قابل تحمل است؛ به خلاف دین كه نباید به خاطر پدر و مادر از آن چشم پوشید، چون راه سعادت ابدی است؛ پس اگر پدر و مادر از آنهایی باشند كه به خدا رجوع دارند، باید راه آن دو را پیروی كند، و گر نه راه غیر آن دو را، كه به خدا انابه دارند.»(ترجمه المیزان، ج16، ص324)
شما ـ دوست عزیز! ـ كه حتما طالب كمال و تعالی هستید؛ به این نكته توجه نمائید و آن را به كار ببندید. به علاوه كه می‌توانید با روش‌های مناسب یا كمك افراد تأثیر گذار، آنها را متوجه خطای خود كرده و از فشارهای آنها بكاهید.
با التماس دعا.