پرسش

آیا از لحاظ اسلامی صحیح است كه موسسات آموزشی برای تعلیم و تربیت و نهی از منكر دانش آموزان از حبس دز محیط آموزشگاه استفاده كنند؟

پاسخ

با سلام و تحیت!
توسل به تنبیه و خشونت، آخرین اقدامی است كه باید از طرف والدین یا مربیان، انجام گیرد؛ و از آنجا كه منظور از تنبیه انتقام گرفتن نیست ـ بلكه منظور تكامل تربیت شونده است ـ باید طوری اجرا شود كه هدف فدای خشم نشود. و اگر در پاره‌ای از روایات اسلامی، اشاره‌ای به تنبیه كودكان وارد شده است، مربوط به همین موارد استثنایی است، و باید توجه داشت كه نوع و مقدار تنبیه هم سنجیده و حساب شده باشد. مردی به پیغمبر اكرم(ص) عرض كرد خانواده‌ام نافرمانی می‌كنند به چه وسیله‌ای آنها را تنبیه كنم؟ پیامبر فرمودند: آنها را ببخش. در مرتبه دوم و سوم سؤال را تكرار كرد و پیغمبر همان جواب را داد و سپس فرمود: و اگر خواستی آنها را تنبیه كنی، مواظب باش كه عقاب تو از جرم آنان بیشتر نباشد، و از زدن به صورت خودداری كنی.
به یك نكته نهایی توجه كنید و آن این كه تأثیر تنبیه و حبس و هر نوع خشونتی در تربیت، می بایست با توجه به شرائط زمان و مكان ارزیابی شود. شاید در دنیای دیروز كه كودك هیچ راهی برای سعادت و خوشبختی جز كسب رضایت پدر و مادر و اولیائش تصویر نمی كرد، تنبیه آنان او را به راه می آورد؛ اما امروزه كه دامهای فریب راه های دیگری را به عناون راه سعادت در برابر كودك و نوجوان قرار می دهند و آن را تزیین هم می كنند، تنبیه و خشونت ممكن است آنان را از خانه و مدرسه فراری دهد و به دامن آن دامها بیندازد. این نكته مهمی است كه می بایست مورد توجه قرار گیرد.
ضمنا تنبیه اگر به حدی برسد كه در اسلام برای آن دیه و جریمه تعیین شده است، جائز نیست، و دیه آن مال طفل است.
برای كسب اطلاعات بیشتر در باره دیه تنبیهات، به توضیح المسائل مراجعه فرمائید.
با آرزوی توفیق.