پرسش

با سلام
درباره پرسش 15004 نوشته اید كه این بهشت باغی در زمین بوده در حالی كه قران رانده شدن ادم (ع) را هبوط مینامد ودر احادیث معراج پیامبر اكرم صلی الله علیه واله مكان وی وحتی منبری كه بر ان ملائكه را وعظ میكرده را دیده اند
و این مكان قطعا در غیر زمین بوده است چرا كه بنابر احادیث ان حضرت از مسجد الاقصی به عوالم دیگر عروج كرده اند
و علاوه كلام امام صادق علیه السلام مبنی بر وجود این مكان در دنیا بمعنای كره زمین نیست چرا كه روایات بسیاری است كه از وجود عوالم دیگری در همین جهان ماده خبر می دهد و اگر این مكان در زمین بود امام بدان اشاره میفرمود و البته همانگونه كه گفتید در بخشی از عالم ماده لكن فراتر از این كره خاكی بوده است و الله العالم
با سپاس

پاسخ

دوست عزیز!
آنچه لازم است در ابتدا تذكر داده شود این است كه به دلیل نقصان علم و درك آدمی نسبت به امور غیبی و ملكوتی، در این موارد نمی‌توان نظر شخصی داد و باید به محضر روایات و بیانات ائمه اطهار(ع) رفت و از گفته‌های آنها استفاده نمود.
از اینرو آنچه كه از روایات بدست می‌آید و در این مورد نیز مناسب به نظر می‌رسد این است كه:
1 ـ بهشت حضرت آدم(ع) غیر از آن بهشت موعود قیامت است.
2 ـ اگر چه در این دنیا عوالم زیادی وجود دارد، ولی آنچه كه از كلام امام صادق(ع) ـ كه می‌فرمایند: بهشت آدم باغی از باغهای دنیاست كه خورشید و ماه بر آن طلوع می‌كنند … ـ استظهار می‌شود این است كه مراد از لفظ "دنیا" همین زمین است؛ و لااقل احتمال قابل توجهی دارد. چرا كه به طور حتم زمین هم یكی از افراد و مصادیق بارز این دنیا هست.
توجه كنید كه همچنانكه در سؤال قبل گفته شد روایاتی مبنی بر این هست كه آن بهشت در زمین بوده، و ما به راحتی نمی توانیم از آن چشم پوشی كنیم.
3 ـ با استناد به همین روایت و روایات مشابه، روشن می‌شود كه مراد از واژه "هبوط" و نزول آدم به زمین، نزول مقامی است، و نه نزول مكانی؛ یعنی آدم از مقام ارجمند خود پائین آمد. "هبوط" هم بر نزول مقامی و هم بر نزول مكانی صادق است و در اینجا مراد نزول مقامی است؛ لذا نباید تصور كرد كه مراد از "هبوط" الزاماً هبوط مكانی است.
4 ـ اگر چه در برخی روایات اشاره شده كه بهشت آدم(ع) در یكی از كرات آسمانی بوده، و یا اینكه در آسمان بوده است، ولی چه بسا در آن روایات هم مراد از سماء (آسمان)، اشاره به مقام بالا باشد و نه مكان بالا. و این احتمال دور از ذهن و واقعیت نیست.
و اما در مورد معراج پیامبر اكرم(ص) باید گفت كه آن حضرت به مقام والا و درجه‌ای الهی رسیدند كه ملكوت اشیاء‌ را می‌توانستند ببینند، و لذا دیدن جایگاه وعظ آدم به معنای جایگاه مكانی آن نیست، بلكه این هم یكی از آن مواردی است كه ملكوت آن به پیامبر(ص) نشان داده شده است،؛ كما این كه حضرت محمد(ص) در شب معراج برخی از زنان جهنمی را دیدند كه آنها را بوسیله مو‌هایشان آویزان كرده و مجازات می‌كنند، و حال آنكه این ملكوت عمل آنها بوده است، والا بلا اشكال هنوز قیامت بپا نشده است.
اگر بگویید اكنون هم جهنم و بهشت موجود هستند، باید گفت كه موجود بودن آنها یك امر است، و حسابرسی و محاسبه اعمال و دادن جزا و پاداش در آن امری دیگر؛ این دومی است كه به طور قطع هنوز واقع نشده است. پس دیدن جایگاه آدم، دیدن ملكوت آن بوده است، همان طور كه حضرت محمد(ص) ملكوت اعمال و جایگاه بسیاری دیگر را نیز دیدند.
در نهایت از تماس شما ـ دوست گرامی ـ كمال تشكر را داریم.
پیروز باشید.