پرسش

1.با توجه به این كه درقران اجازه ازدواج با حداكثر 4 زن داده شده چطور است كه پیامبر 9 بار ازدواج كرده اند؟ 2.آیا درست است پیامبر از یك زن شوهر دار خوششان آمده وسپس شوهر آن زن او را طلاق داده تا بتواند با پیامبر ازدواج كند و آیا اینگونه موارد ایجاد خلل در پایه های اسلام نمی كند؟
(( لطفا جوان پسند پاسخ گویید.در صورت امكان امام خامنه ای پاسخ گویند.))

با تشكر

پاسخ

با عرض سلام و تحیت!
دوست عزیز! به جهت مشغله‌های زیاد مقام معظم رهبری، جواب سؤال شما توسط محققین و مشاورین سایت مذهبی تبیان تهیه و خدمت شما ارسال گردیده است.
در جواب سؤال اول شما باید گفت كه پیامبر اسلام (ص) دارای دو نوع از حكم بود؛ بر خلاف سایر انسانها كه فقط دارای یك نوع حكم هستند.
یك نوع از آن احكام، احكام مشترك است كه پیامبر(ص) نیز مانند سایر انسانها مشمول آن حكم می‌باشد مانند نمازهای پنج گانه، روزه ، و جهاد و …
نوع دیگر از احكام، احكام مختص ایشان است كه كس دیگری مشمول آن حكم نمی‌باشد، مانند وجوب نماز شب كه بر دیگران مستحب است، بر ایشان واجب.
مسأله تعدد زوجات نیز از این دسته از احكام است. در اسلام همگان فقط مجاز به گرفتن چهار زن می‌باشند، بر خلاف پیامبر(ص) كه می‌توانست بیش از چهار زن داشته باشد.
البته توجه به این نكته ضروری در مسأله تعدد زوجات پیامبر(ص) بسیار مهم است كه ایشان در سن 25 سالگی كه دوران جوانی هر انسانی می‌باشد با زن بیوه چهل ساله‌ای ازدواج می‌كند و تا سن 53 سالگی تنها به همین زن بیوه قناعت می‌نماید و به این ترتیب دوران جوانی خود را پشت سر گذاشته و به سن كهولت می‌رسد؛ و بعد از آن است كه به ازدواجهای متعددی دست می‌زند. پس حتماً ازدواجهای حضرتش دلیل و فلسفه‌ای غیرشخصی دارد و نمی‌توان آن را به انگیزه‌های جنسی نسبت داد.
توضیح مطلب آن كه مسأله تعدد زوجات در میان عرب آن روز، امری بسیار ساده و عادی بوده، و حتی گاهی همسر اول به خواستگاری همسر دوم می‌رفته است، و هیچ گونه محدودیتی برای گرفتن همسر قائل نبوده اند؛ و لذا برای پیامبر(ص) ازدواجهای متعدد در سنین جوانی، نه مانع اجتماعی داشت، و نه شرائط سنگین مالی بر ایشان تحمیل می كرد، و نه كمترین نقصی محسوب می‌شد.
جالب این كه در تواریخ آمده است، پیامبر(ص) فقط با یك زن باكره ازدواج كرد، و مابقی آنها بیوه زن بودند؛ و این شاهد گویایی است كه هدف پیامبر از ازدواجهای متعدد، انگیزه جنسی نبوده است.
اما اینكه انگیزه حضرتش چه بوده بحث دیگری است كه در صورت تمایل بدان خواهیم پرداخت.
و اما در ارتباط با پرسش دوم شما باید گفت یكی از ازدواج‌های پیامبر(ص) كه در طول تاریخ مورد سوء برداشتهای زیادی واقع شده، و دست بدخواهان هم در ایجاد و ترویج آن بی تأثیر نبوده است، ازدواج ایشان با "زینب بنت جحش" می‌باشد.
ماجرا از این قرار بود كه قبل از زمان بعثت و بعد از آن كه خدیجه با پیامبر(ص) ازدواج كرد خدیجه برده‌ای به نام "زید" خریداری نمود كه بعدها او را به پیامبر(ص) بخشید. پیامبر(ص) نیز او را آزاد نمود و چون طائفه‌اش او را از خود راندند، پیامبر(ص) او را فرزند خوانده خود دانست.
بعد از ظهور اسلام زید مسلمانی مخلص و پیشتاز شد، و موقعیت ممتازی در اسلام پیدا كرد و سرانجام یكی از فرماندهان لشكر اسلام در جنگ موته شد كه در همان جنگ نیز شربت شهادت نوشید.
هنگامی كه پیامبر(ص) تصمیم گرفت برای زید همسری برگزیند، از زینب بنت جحش، دختر "امیه" دختر عبد المطلب ـ یعنی دختر عمه‌ حضرت ـ برای او خواستگاری ‌نمود، و او نیز قبول كرد. اما این ازدواج دیری نپائید، و بر اثر ناسازگاریهای اخلاقی میان طرفین منجر به طلاق شد. هر چند كه پیامبر(ص) اصرار داشت كه این طلاق رخ ندهد، اما رخ داد.
پیامبر نیز شاید برای جبران این شكست كه دامنگیر دختر عمه‌اش زینب شده، وی را به همسری خود برگزید، ولی از این بیم داشت كه از دو جهت مردم به او خرده بگیرند و مخالفان پیرامون آن جنجال برپا كنند.
نخست اینكه "زید" پسرخوانده پیامبر(ص) بود، و مطابق یك سنت جاهلی پسر خوانده، تمام احكام پسر را داشت؛ از جمله این كه ازدواج با همسر مطلقه پسرخوانده را حرام می‌پنداشتند.
دیگر این كه از نظر عرف آن زمان، ازدواج پیامبر(ص) با همسر مطلقه یك برده آزاد شده مخالف شأن و مقام حضرت ایشان است.
به همین سبب شكستن این دو هنجار اجتماع آن زمان موجب تأمل پیامبر شده بود.
در این زمان آیه نازل شد، و خطاب به پیامبر(ص) فرمود: «ما او را به همسری تو درآوردیم، تا مشكلی برای مؤمنان در ازدواج با همسران پسر خوانده‌های خود، هنگامی كه از آنها طلاق بگیرند، نباشد. (احزاب/37)
این خلاصه‌ای از جریان ازدواج پیامبر(ص) با زینب است كه متأسفانه توسط مغرضان ـ مشركان آن روز قریش و بعضی مستشرقان امروز ـ و گاه نادانان به صورت‌های نامناسب با شأن پیامبر اسلام(ص) حكایت و تفسیر شده است.
جهت مطالعه بیشتر در این زمینه به تفسیر نمونه، ج17، ص318 و تفسیر المیزان،‌ ج16، ص480 مراجعه فرمائید.
با تشكر.