پرسش

سلام
ایانمازی هست كه ثواب نمازهای نافله شبانه روز را داشته باشد وبه جای انها خوانده شود

پاسخ

دوست گرامی!
در ابتدا شایسته است از روحیه معنوی و علاقه شما به كمال و توجه و وسواس شما در این راه قدردانی كنیم. از خداوند متعال می خواهیم شما را در این راه پاك و پر از معنویت، بیش از پیش موفق بدارد.
اما در پاسخ این سؤال باید گفت از آنجا كه تعداد نمازهای مستحبی زیاد، و ثوابهای منظور شده برای آنها نیز متفاوت و گوناگون است، مقایسه بین آنها با توجه به اینكه هر كدام از جنبه و جهت خاصی مورد توصیه قرار گرفته اند، كاری بسیار دشوار، و چه بسا از لحاظ علمی هم قابل توجیه نباشد.
اما به نكته مهمی كه باید توجه داشت این است كه مهمتر از همه چیز وجود روح معنوی عبادات است. چه بسا عبادت و عمل بسیاری كه روح معنوی نداشته، و از ارزش چندانی هم برخوردار نباشد، ولی برعكس، عملی كه مقدار آن كم و ناچیز است، در اثر داشتن روحیه معنوی اعتبار و ارزشی بسیار پیدا می كند.
بنابراین، ملاك كمیت است و نه كیفیت؛ اهتمامی هم كه گاه بر انجام یك عمل عبادی خاص می شود، به سبب آن است كه آن عمل استعداد فراوانی دارد تا ایمان و اخلاص را فراهم آورد. مثلا همین نماز شبی كه مورد سؤال شما است، نمازی در دل شب، كه معمولا فراغ بال انسان در آن بیشتر است و معمولا دور از انظار دیگران است، با آرامش طبیعی حاكم بر محیط و احیانا به همراه بانگ خروس و نسیم سحری شرائط خوبی برای تفكر مخلصانه نمی آفریند؟
با توجه به همین مطلب مهم و اساسی است كه در مورد مستحبات به طور عام گفته اند تا آنجا عمل كنید كه اقبال قلب دارید. چیزی را در مستحبات بر روح خود تحمیل نكنید. و یا در همین نماز شب كه بسیار هم بر خواندن آن تاكید شده و از مستحبات موكد است، با اینحال گفته شده كه اگر كسی آن حال معنوی را ندارد كه همه یازده ركعت را بخواند هر مقدار كه می تواند انجام دهد، حتی اگر خواست اكتفا به همان سه ركعت آخر، و حتی فقط ركعت آخر كند.
ضمنا شما نماز شب را طولانی دانسته اید. گمان می كنیم شما با توجه به همه مستحبات آن می گویید، والا اگراجزاء لازم برای نماز شب را به جا آورید، نماز بسیار سبك و كوتاهی است. در نمازهای مستحبی خواندن سوره لازم نیست، و می توان در هر ركعت به حمد اكتفا شود. در نمازهای مستحبی در ذكر ركوع و سجود یك "سبحان الله" كافی است. قنوت هم كه اساسا مستحب است و لازم نیست عمل شود، و یا با همه جزئیات قنوت نماز شب آورده شود.
آنچه در اذكار و اوراد نماز شب در سوره و قنوت نماز شب می گویند، همگی مستحب در مستحب است، و بدون آن هم می توان نماز شب خواند. به گمان نگارنده مقدار لازم برای نماز شب را در هفت، هشت دقیقه و شاید كمتر می توان به جای آورد. بله گاه نمازهای مستحبی ای هست كه فلان ذكر در آن الزامی است و بدون آن ذكر آن نمازخاص انجام نشده است، ولی نماز شب هیچ قیدی ندارد؛ همچنانكه اكثر نمازهای مستحبی چنین است.
در آخر به چند مورد از نمازهای مستحبی كه بر انجام آن سفارش شده و ثوابهای زیادی بر آن مقرر شده، اشاره می شود:
1- نماز های نافله هر روز كه همراه نمازهای واجب خوانده می شود، و در بین این نافله ها بر نافله صبح و مغرب بیشتر تاكید شده است.
2- نماز شب بویژه سه ركعت آخر. البته نماز شب جزء نوافل یومیه محسوب است.
3- نماز امام زمان.
4- نماز جعفر طیار.
5- نماز های مستحبی كه در هر روز از ایام هفته، با مناسبت با همان روز آورده شده است.
برای اطلاع بیشتر از ثواب و كیفیت انجام این نمازها، و همچنین نماز های دیگر می توانید به "مفاتیح الجنان" مراجعه نمائید.
كلام آخر اینكه ما را هم از دعای خیرتان بی نصیب مگذارید.
پیروز باشید.