پرسش

به نام خدا
سلام علیكم
میدانیم در زمان امام حسن مجتبی علیه السلام گروهی از مسلمانان حتی افرادی كه خیلی سابقه دار بودند به ایشان حرف بد زدند ( یا مضل المومنین ) , آیا جابر بن عبدالله انصاری نیز این نسبت را به امام علیه السلام داده است ؟ اگر نه آیا حجر بن عدی بوده ؟ لطفاً با سند و مدرك معتبر پاسخ دهید.
ضمناً با وجود گذشت بیش از دو ماه هنوز جواب سئوال شماره 8421 مرا نداده اید
با تشكر

پاسخ

با سلام و عرض تحیت!
با عرض پوزش بخاطر طولانی شدن پاسخ به سئوال شماره 8421 شما. چون سئوال طولانی بود علی القاعده زمان بیشتری برای پاسخگویی لازم بود كه حداكثر تا هفته آینده پاسخ برایتان ارسال خواهد شد.
اما سؤال شما در باره برخورد یاران امام مجتبی (علیه السلام):
گوشه ای از این اعتراضات را می توانید در كتب تاریخی ببینید؛ مثل "تاریخ سیاسی اسلام"، ج3، رسول جعفریان.
یكی از معترضین هم حجربن عدی صحابی بزرگ رسول خدا(ص) و امام علی علیه السلام بود.
به حسب نقل ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه (ج16، ص15) به امام گفت: «لوددت أنك كنت متّ قبل هذا الیوم و لم یكن ما كان» یعنی دوست داشتم شما قبل از این می مردید و این كار(صلح) واقع نمی شد!
علامه مجلسی در "بحارالانوار" (ج44، ص28) جمله دیگری از اعتراض او را نقل می كند كه به امام علیه السلام گفت: «سوّدت وجوه المؤمنین …» یعنی روی مومنین را سیاه كردی.
ما جمله "یا مذلّ المؤمنین" را از ایشان ندیدیم، اما می بینید جملات فوق كمتر از آن نیست.
از جابر بن عبد الله انصاری چنین جمله ای در آنچه ما گشتیم نیافتیم.
جمله "یا مذل المؤمنین" از "سفیان بن ابی لیلی النهدی" نقل شده است. (شرح ابن ابی الحدید ج16، ص16)
اما به طور كل می توان گفت شیعه تا قبل حماسه عاشورا و تعالیم نورانی امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام بیشتر شیعه سیاسی بود تا عقیدتی یعنی آموزه های كلامی و حتی فقهی شیعه آنچنان كه امروز دست ماست و از اعتقادات مسلم شیعه هست تا آن زمان خوب جا نیافتاده و تعلیم نشده بود.
از اینرو برخی از پیشكسوتان جهاد و شهادت ـ مثل حجر بن عدی ـ هم چنین جملاتی به زبان می رانده اند.
اما این بدان معنا نیست كه آموزه های مثل عصمت امام و .. بعد ها طرح شده. هرگز! بلكه اینها در كلمات زهرای مرضیه(س) و امام علی (ع) و … بوده است، ولی تنها افرادی از خصیصین حضرات مخزن الاسرار آنان بوده، و از معرفت كامل به اهل بیت برخوردار بوده اند.
این امام باقر و امام صادق بودند كه فرصت یافتند معارف شیعه را به طور كامل به شیعیان تعلیم كنند. حكمت آن كه مذب شیعه را "جعفری" می نامند هم همین است.
التماس دعا.