پرسش

به نام خدا وبا عرض سلام. شما هربار می گویید كه ثابت شده كه خدای اول همه هستی را آفریده ولی نمی گویید چگونه ثابت شده؟باس÷اس

پاسخ

با عرض سلام!
ظاهرا اشتباهی در برداشت از جوابی كه قبلا خدمت شما عرض شد، صورت گرفته است.
توضیح این كه در آن جواب كه درصدد اثبات یگانگی خداوند بود، گفته شد كه در تعریف اینكه خداوند چه موجودی است، می گویند: موجودی كه تمام كمالات را دارد و هیچ نقصی در ذات او راه ندارد. با توجه به این تعریف، جایی برای خدای دوم باقی نمی ماند، زیرا این خدای دوم یا ـ مانند خدای اول ـ تمام كمالات را دارد یا خیر؛ اگر ندارد كه خدا نمی باشد، و از طرفی نمی تواند تمام كمالات را داشته باشد، چون كمالی دیگر نمانده تا برای خدای دوم فرض شود؛ چرا كه همان خدای اول صاحب تمام كمالات است. سر این كه نمی توان كمال مطلق را برای دو موجود فرض كرد، آن است كه فعلیت هر كمال مطلقی به همه مخلوقات تعلق می گیرد. اگر خداوند رحمت مطلق است، یعنی هیچ موجودی نیست كه رحمت خدا به نحو كامل به آن تعلق نگیرد، و صفت رحمت خدا در حق او فعلیت نیابد. چنین وصفی با این خصوصیات در مورد خدای دیگر قابل تصور نیست؛ پس بیش از یك خدا نمی تواند وجود داشته باشد.
این بیان تقریبا جواب قبلی بود كه به شما عرض شد، البته با عبارتی دیگر.
حال سؤال این است این هستی را كدام خدا به وجود آورده است، خدای اول یا خدای دوم؟
دوست عزیز و گرامی!
این كه ما بحث از خدای دوم به میان آوردیم، نه بدان جهت بود كه خدای دومی وجود دارد، تا حالا شك كنیم كه خدای اول، هستی را خلق كرد یا خدای دوم؟ بلكه فقط فرض كردیم؛ یعنی گفتیم اگر بخواهیم خدای دیگری غیر از یك خدا داشته باشیم، با این مشكل برمی خوریم كه نمی تواند كمالی داشته باشد، لذا یك خدا بیشتر نداریم.
با توجه به این مطلب، وقتی ثابت شد بیش از یك كمال مطلق قابل فرض نیست، طبعا فقط یك خدا وجود دارد، و هموست كه می تواند هستی را خلق كرده باشد.
خلاصه اینكه اگر قبول كردیم یك خدا بیشتر وجود ندارد، اینكه سؤال شود هستی را او خلق كرده یا خیر، جایی ندارد؛ چون موجودی غیر از او نمی تواند قدرتی مستقل داشته باشد.
نگارنده یك احتمال دیگر در منظور شما می دهد ـ كه البته اگر چنین باشد، عبارت شما وافی به مقصود نیست ـ و آن این كه چه اشكالی دارد كه دو خدا با هم كمال مطلق داشته، و با هم ـ به شراكت یا به تقسیم كار! ـ خلقت را به عهده گرفته باشند؟
چون تردید داریم منظور شما این باشد، فعلا به جواب آن نمی پردازیم. اگر واقعا سؤال شما این است، مجددا تماس بگیرید. ما در همه حال در خدمت شما هستیم.
با تشكر.