پرسش

به نام خدا
با سلام
فرق شیعیان با مشركین چیست؟
اگر مشركین یك موجود ظاهرا بیجان را واسطه بین خدا و خود می دانند، شیعیان هم البته با توجه به رشد فرهنگی بشر آن عصر، یك انسان ظاهرا كامل را واسطه قرار می دهد. آیا موارد زیر ناقض اعتقاد به امام نیست؟
1- آیه ایاك نعبد و ایاك نستعین. در این آیه به صراحت بیان شده است كه فقط خدا را بپرستیم و فقط از او یاری بجوییم، فقط از او. شما كه معنی ایاك نعبد را می دانید، بعلاوه تكرار این كلمه در این آیه تاكید را دوچندان می كند.
2- خدا می فرماید ادعونی استجب لكم. آیا شما بین فعل امر ادعوا و ضمیر ی فاصله ای میبینید؟ چرا خدا نگفت كه كس دیگری را بخوانید تا او به من بگوید؟
3- با توجه به قداستی كه شیعه صرفا برای كلمه امام قایل است باید كفت كه كلمه امام لزوما برای شخص قداست به همراه نمی آورد چرا كه آیاتی در قران به "ائمه كفر" اشاره می كند.
ممكن است به داستان فرزندان حضرت یعقوب اشاره كنید كه از پدرشان خواستند از خدا برایشان آمرزش بخواهد. آیا صرفا خواسته چند نفر كه تازه گناه كار هم هستند می تواند دلیلی برای اثبات واسطه قرار دادن یك انسان دیگر برای بیان حاجت یا شفاعت یا هر چیز دیگری باشد؟
من میخواهم این بحث را با یك فرد خاص ادامه بدهم تا رشته معنوی و ادراكی سوالات هم گسسته نشود. بنابراین همیشه سئوالات را با موضوع "اعتقادات و كلام" می پرسم و در اول متن نامه هم این جمله را می نویسم:
"-------------ادامه سوالات سیاه-----------------"
اگر ممكن است امكان پرسش و پاسخ با چت هم به سایت اضافه شود.

پاسخ

برادر عزیز!
با سلام و تحیت؛
فرق واضحی كه بین شیعیان و مشركان است این است كه مشركان در خدایی خداوند، غیر خدا را شریك و سهیم می دانند، در حالیكه شیعیان هیچ موجودی غیر از خدا را شریك و سهیم نمی دانند.
توضیح مطلب آن كه مشركین ولو با یك نظام طولی معتقدند ، مثلا بت به شكل مستقل در عالم تأثیر دارد. ولو مؤثریت خود را از خدا گرفته باشد. ولی در اعتقادات اسلامی هیچ چیز به نحو مستقل نمی تواند در عالم مؤثر باشد، بلكه همیشه خواست الهی و مشیت خداست كه حاكم است، و اگر واسطه ای هم در كار است، مشیت و خواست او آناً فآناً محتاج اذن و مشیت خداست.
انسان كامل هر چقدر هم فضیلت و برتری داشته باشد ـ مانند رسول گرامی اسلام(ص) كه برترین انسانهاست ـ شیعیان یك ذره و یك لحظه او را از بندگی و عبودیت كامل الهی ـ از جمله عبودیت در تدبیر ـ جدا نمی دانند. بنابراین حتی رسول اكرم(ص) نیز یك بنده خداست، بنده ای مانند بندگان دیگر، كه اگر یك لحظه عنایت و توجه الهی از او برداشته و به حال خود و بدون فیض الهی رها شود، نابود خواهد شد. خواست او ـ حتی معجزه و شفاعت او ـ هم محتاج اذن و عنایت خاص الهی است.
روایات ما مشحون از تأكید بر عبودیت اهل بیت(ع) است، و حتی كسانی كه تخطی از آن كرده اند(غلات) صریحا به كفر و شرك متهم شده اند.
به بیان دیگر اینكه گرچه شیعیان امامان را واسطه فیض الهی می دانند، ولی اعتقادشان نسبت به آنها و انتظاراتشان از آنها بیش از یك بنده كمال یافته نیست، اما مشركان آن واسطه را بالا برده و از او انتظار خدایی دارند.
با توجه به این تفاوت دیدگاه، می بینیم كه بطور كلی مسیر اعتقادی و فكری شیعیان و مشركان از هم جدا است.
مواردی هم كه به عنوان نقض اعتقاد به امام برشمرده اید، با توجه به مطالب بالا هیچ گونه تضادی با اعتقادات توحیدی شیعیان ندارد.
بدون شك و تردید شیعیان ـ به مقتضای آیه 5 سوره حمد و همچنین آیات بسیار دیگر قرآنی ـ معتقدند كه استعانت حقیقی و پرستش مخصوص ذات اقدس الهی است، و او در این میدان بی همتا و یگانه است، و واسطه فیض قرار دادن امامان هیچ منافاتی با این اعتقاد ندارد، چرا كه شیعه هر چقدر هم برای امامان مقام و منزلت قایل باشد، او را واسطه استعانت الهی می داند. استعانتی كه تصمیم نهایی را در آن خدا می گیرد و به كسی و چیزی تعهد نسپرده است.
همچنین است آیه شریفه «ادعونی استجب لكم»، چرا كه شیعیان امامان را به خاطر خدا می خوانند و واسطه قرار می دهند، یعنی چون مسیر حركتی اینها به خدا می رسد و دارای هدف خدایی است آنها را ـ به اذن الهی ـ واسطه قرار می دهد و هر استجابتی تنها از سوی خدا واقع می شود.
واسطه قرار دادن امامان در حقیقت خواست خداوند است. شیعه به اصرار و ابرام معتقد است بر اینكه، چه امامان را واسطه قرار دهد و یا ندهد، خداوند عالم و آگاه و سمیع و بصیر و "فعال ما یشاء" است، و تنها او چنین است، و همو دعای ما را می شنود و استجابت می كند، و لذا در هر دعا و توسلی تنها خدا را می خواند و با خدا صحبت می كند و به تنها خدا می گوید كه خدایا به آبروی بندگان صالحت و به آبروی آبروداران درگاهت ـ كه بالاترین آنها معصومین(ع) هستند ـ حوائج مرا برآورده ساز.
پس روی سخن و صحبت نیز با خود خداوند است، نه اینكه وقتی امامان را واسطه قرار می دهیم همه چیز را به آنها می گویم تا آنها سخن ما را به گوش خدا برسانند.
علاوه بر آنچه گذشت ـ كه ادعای تعارض و تناقض معتقدات شیعه را دفع می كرد ـ باید گفت: همان خدایی كه فرمود: «ادعونی استجب لكم»، همان خدا در قرآنش فرموده: «.. و اتبغوا الیه الوسیلة» (مائده/35).
پس نه تنها صرف وسیله قرار دادن در ارتباط با خدا تنافی با توحید ندارد، بلكه خود خدا امر بدان كرده است. همچنانكه ما با توسل به علل و اسباب مادی برای رفع حوائج خود شرك به خدا نورزیده ایم، اگر آنها را اسباب مستقل ندانیم.
یكی از وسائل ارتباط با خدا ـ مثل علل و اسباب مادی، و بلكه بالاتر ـ ذوات مقدس اولیاء الهی هستند. این معنا در بسیاری از روایات تفسیری بر آیه مزبور آمده است.
اما در مورد واژه امام باید گفت كه امام در لغت به معنی پیشوا و رهبر است، و این معنا عام و گسترده است و می تواند بر رهبران كفر و .. نیز اطلاق شود. و بحث ما بحث لغت نیست و لفظ امام تقدسی ندارد.
امام ـ به معنای خاص كلمه ـ در نزد شیعه به افراد خاصی ـ كه تنها دوازده نفرند ـ گفته می شود كه رهبر امت اسلامی، پس از رسول اكرم و به عنوان جانشین حضرتش، بوده و نقش هدایت گری انسانها را به عهده دارند و انسانها را به سوی كمال و سعادت و قرب الهی راهنمایی می كنند.
بنابراین نظر شیعه این نیست كه به فردی لقب امام بدهد تا قداست پیدا كند، بلكه فقط به افراد خاصی كه داری حرمت ویژه ای نزد خدا هستند، چنین لقبی می دهد. ملاك شخصیت و رشد و تكامل روحی و معنوی انسان است تا لفظ امام بر او اطلاق شود.
در مورد شفاعت نیز، به طور اختصار، اشاره كنیم كه شفاعت، ابتداءاً و بالذات، فقط حق خداوند است. بله، اگر خداوند به كسی اذن و اجازه بدهد می تواند او به اذن الهی شفاعت نماید.
در این باره اگر مایل بودید در ارتباطات دیگر بیشتر صحبت می كنیم.
كلام آخر اینكه چرا برای سؤالتان نام سؤلات سیاه را انتخب كرده اید؟ با توجه به اینكه سؤال كردن و پرسیدن باعث روشن شدن افكار می شود، به این سؤالات نام سؤالات روشنگر بدهید. این گفتگوها باعث دوستی و ارتباط قلبی ما با شما ـ دوست عزیز! ـ می شود؛ بنابراین برای ما علاوه بر اینكه سیاهی ندارد، نور و روشنایی و سبزی و نشاط را به همراه می آورد.
با این وجود بهتر است شما در ارتباطات بعدی بفرمایید: "عطف به سؤال شماره ...." این برای مراجعه ما، و احیانا برای كسانی كه می خواهند آنها را مطالعه كنند، مایه سهولت است.
در ارتباط با ایجاد ارتباط از طریق چت گفتگوهایی با مسئولین امر كرده ایم و انشاء الله عملی خواهد شد.
منتظر تماس بعدی شما و طرح سئوالات دقیق و علمی تر شما هستیم.
پیروز باشید.