پرسش

باتوجه به شرایط فعلی جامعه چگونه انگیز ه های درس خواندن را در دانش اموزان زیاد كنیم خواهشمند است پاسخ خود راكاملا اجرائی ارسال نمائید از معرفی كتاب در این زمینه ممنون می شوم

پاسخ

با سلام.
شما بحث بسیار جذاب، پیچیده و ظریفی را بیان نمودید. زیرا "انگیزه ها" از مفاهیم بسیار بحث برانگیز علوم رفتاری است و اگر موافق باشید در این قسمت بخشی از پاسخ شما را ارسال نماییم.
یكی از عوامل بسیار مهمی كه بر انگیزه ی فراگیران اثر می گذارد "یادگیری پنهان" دانش آموزان است؛ یعنی همان شنیده ها، دیده ها، نگاه های دیگران، تحسین های اطرافیان، حرف های آنان و ... بسیاری از آموزش ها در شرایط آموزش غیر رسمی و غیر آموزشگاهی رخ می دهد. بدون آنكه افراد بدانند تا چه حد رفتار آنان بر آینده ی فراگیران اثر دارد. مثلاً هنگامی كه معلم در لا به لای درس وضعیت معیشتی خود را با فرد متمولی كه از نوشتن نام خود عاجز است مقایسه می كند، و یا دوست وی ترك تحصیل كرده و از آهنگ رشد خود پس از ترك تحصیل سخن می گوید، و یا احترامی كه اجتماع برای دانش و دانش مندی قائل است، و یا كرنش هایی كه در مقابل افراد ثروتمند انجام می شود، و یا بیكاری طبقه ی تحصیل كرده، و یا اظهار پشیمانی و ندامت تحصیل كرده ها از این كه عمر خود را تلف و ضایع كرده اند، آیا شما باور دارید كه این اتفاقات بر عمیق ترین بخش های وجود دانش آموزان اثر می گذارد؟
بنابراین مقابله با آن یا از بین بردن آن كاری بسیار دشوار، وقت گیر و تدریجی است كه فقط بخشی از آن در مدرسه صورت می گیرد. اما از آنجا كه راه حل اجرایی درخواست نموده اید، "فعلاً " چند موردی پیش نهاد می كنیم؛ شاید درست و قابل احرا باشد:
1. چنانچه می توانید جایزه های مدرسه را به شكلی تهیه كنید كه سهم پاداش های علمی مانند كتاب، وسایل آزمایش و یا كارت و لوح تقدیر در آن زیاد باشد.
2. با روش های گوناگون فراگیران را با تاریخ زندگی بزرگان دین، علم و ادب، آشنا كنید و به گونه ای بی اعتنایی این بزرگان را به مادیات و اعتقاد آنان را به علم و اخلاق، آشكار سازید. مانند مراسم صبح گاهی، روزنامه دیواری، تأتر، كنفرانس های علمی و ...
3. تا آنجا كه ممكن است همكاران در گفتار خود ارزش علم و علم آموزی را آشكار سازند (البته چنانچه خودشان اعتقاد دارند). مانند نقش علم در آسایش، پیشرفت تكنولوژی، بهداشت و حمل و نقل و ...
كتاب "روان شناسی برای آموزش" انتشارات رشد ترجمه ی منیژه شحنی، همچنین كتاب "انگیزش و شخصیت" نوشته ی آبراهام اچ. مزلو ترجمه ی احمد رضوانی انتشارات آستان قدس رضوی، مطالب بسیار مفیدی درباره ی انگیزه دارد.
خدانگهدار