تبیان، دستیار زندگی

امام سجاد (ع) : بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست ، و هرگاه در هر شب از شبهاي اين ماه ما براي تو بندگاني باشد كه عفو و بخشيدنت آنها را آزاد مي نمايد ، يا گذشتت ايشان را مي بخشد پس ما بندگان را از آن بندگان بگردان ، و ما را براي ماه ، از بهترين شايستگان و ياران ( برگزيدگان ) قرار ده ( حضرت صادق - عليه السلام - فرموده : در هر شب از ماه رمضان براي خدا آزاد شده و رها شدگاني از آتش است جز كسي كه به مسكر ( آنچه مستي آورد ) افطار كند " بخورد و بياشامد " و در شب آخر مانند آنچه كه در همه آن ماه آزاد كرده آزاد مي نمايد )

اللهم صل علي محمد و آله ، و إذا كان لك في كل ليلة من ليالي شهرنا هذا رقاب يعتقها عفوك ، أو يهبها صفحك فاجعل رقابنا من تلك الرقاب ، و اجعلنا لشهرنا من خير اهل و اصحاب .

امام سجاد (ع) : بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست ، و با كاسته شدن ماه آن گناهان ما را بكاه ، و با به پايان رسيدن روزهايش بديها و گرفتاريهاي ما را از ما بكن تا اين كه اين ماه از ما بگذرد در حالي كه ما را از خطاها ( گناهان كوچك ) پاكيزه گردانيده ، و از بديها ( گناهان بزرگ ) خالص و آراسته ساخته باشي

اللهم صل علي محمد و آله ، و امحق ذنوبنا مع امحاق هلاله ، و اسلخ عنا تبعاتنا مع انسلاخ ايامه حتي ينقضي عنا و قد صفيتنا فيه من الخطيئات ، و اخلصتنا فيه من السيئات .

امام سجاد (ع) : بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست ، و اگر در آن از حق برگرديم ما را ( بر آن ) بازگردان ، و اگر در آن عدول نموده به راه كج رفتيم ما را به راه راست آور ، و اگر دشمن تو شيطان ما را احاطه كرده فراگيرد از او رهاييمان ده

اللهم صل علي محمد و آله ، و إن ملنا فيه فعدلنا ، و إن زغنا فيه فقومنا ، و إن اشتمل علينا عدوك الشيطان فاستنقذنا منه .

امام سجاد (ع) : بار خدايا ماه رمضان را از عبادت و پرستش ما تو را مملو و پر گردان ، و اوقات آن را به طاعت و فرمانبري ما براي تو آراسته نما ، و ما را در روزش به روزه داشتن و در شبش به نماز و زاري به سوي ( درگاه ) تو و فروتني براي تو و خواري در برابر تو ، ياري فرما تا روزش بر ما به غفلت و بي خبري و شبش به تقصير و كوتاهي ( در عمل ) گواهي ندهد ( گواهي دادن شب و روز به زبان حال است و گفتار و كردار انسان در آن در علم خداي تعالي به منزله گواهي دادن نزد اوست )

اللهم اشحنه بعبادتنا إياك ، و زين اوقاته بطاعتنا لك ، و اعنا في نهاره علي صيامه ، و في ليله علي الصلوة و التضرع اليك ، و الخشوع لك ، و الذلة بين يديك حتي لا يشهد نهاره علينا بغفلة ، و لا ليله بتفريط .

امام سجاد (ع) : بار خدايا و ما را در باقي ماهها و روزها تا زماني كه زنده داري همچنين ( به طوري كه براي ماه رمضان درخواست شد ) قرار ده ، و ما را از بندگان شايسته ات بگردان كه ( الذين يرثون الفردوس هم فيها خالدون " سوره 23 ، آيه 11 " يعني ) آنان بهشت را به ميراث مي برند در حالي كه در آن جاويد هستند ( گفته اند : بهشت مسكن و جايگاه پدر ما حضرت آدم - علي نبينا وآله و عليه السلام - بوده پس هرگاه به فرزندان او داده شود مانند آن است كه از او به آنها ارث رسيده ) و آنان كه آنچه ( صدقات ) را مي دهند در حالي مي دهند كه دلهاشان از ( انديشه ) بازگشت به سوي پروردگارشان ترسان است ، و از آنان كه در نيكيها مي شتابند و ايشان براي آن نيكيها ( بر ديگران ) پيشي گيرنده اند ( علي ابن ابراهيم - رحمه الله - فرموده : ايشان اميرالمؤمنين و ائمه طاهرين - عليهم السلام - هستند كه بعد از پيغمبر - صلي الله عليه وآله - كسي از ايشان در علم و عمل پيشي نگرفته است ، و جمله والذين يؤتون ما اتوا وقلوبهم وجلة انهم الي ربهم راجعون ، ومن الذين يسارعون في الخيرات وهم لها سابقون كه در بالا ترجمه و شرح شد از قرآن كريم " سوره 23 ، آيه 60 و 61 " اقتباس شده ، و فرمايش امام - عليه السلام - ومن الذين يسارعون في الخيرات اقتباس از قول خداي تعالي : اولئك يسارعون في الخيرات است ، و در شرح جمله دوازدهم از دعاي يكم گفتيم : اقتباس از قرآن مجيد در حقيقت قرآن نيست بلكه كلامي است مانند آن ، چون اگر قرآن بود تغيير در آن جايز نبود )

اللهم و اجعلنا في سائر الشهور و الايام كذلك ما عمرتنا ، و اجعلنا من عبادك الصالحين الذين يرثون الفردوس هم فيها خالدون ، و الذين يؤتون ما اتوا و قلوبهم و جلة ، أنهم الي ربهم راجعون ، و من الذين يسارعون في الخيرات و هم لها سابقون .

امام سجاد (ع) : بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست ، در هر هنگام و هر زمان و بر هر حال به شماره درودي كه فرستاده اي ، بر هر كه درود فرستاده اي ، و چندان برابر همه آنها به چندان برابري كه جز تو آنها را نتواند شمرد ، زيرا تو هر چه را بخواهي بجا آورنده اي ( انجام كار تو را ناتوان نمي گرداند ، و مانع و جلوگيري تو را از آن بازنمي دارد ) .

اللهم صل علي محمد و آله ، في كل وقت و كل اوان و علي كل حال عدد ما صليت علي من صليت عليه ، و اضعاف ذلك كله بالاضعاف التي لا يحصيها غيرك ، إنك فعال لما تريد .

امام سجاد (ع) : بار خدايا اي آن كه ( براي نعمتهايي كه به خلقش داده ) پاداش نمي خواهد ( زيرا او غني بالذات است و به ديگري نيازمند نيست ، پس آفريدن او ايشان را و تكليف كردن به عبادت و بندگي و سپاسگزاري براي آن است كه ايشان سود ببرند )

اللهم يا من لا يرغب في الجزاء .

امام سجاد (ع) : و اي آن كه بر عطا و بخشش ( به بندگانش ) پشيمان نمي شود ( زيرا پشيماني بر اثر جهل و ناداني به عواقب امور و پايان كارهاست و جهل بر خداي تعالي محال است )

و يا من لا يندم علي العطاء .

امام سجاد (ع) : و اي آن كه جزاي ( كردار ) بنده خود را يكسان و برابر نمي دهد ( بلكه اگر نيك باشد چندان برابر مي دهد ، و اگر بد باشد مي آمرزد ، چنان كه در قرآن كريم " سوره 6 ، آيه 160 " فرموده : من جاء بالحسنة فله عشر امثالها يعني هر كه كار نيكو بجا آورد او را ده برابر خواهد بود ، و " سوره 13 ، آيه 6 " فرموده : وان ربك لذو مغفرة للناس علي ظلمهم يعني و پروردگار تو براي مردم بر ظلم و ستمي كه مي كنند داري مغفرت و آمرزش است )

و يا من لا يكافئ عبده علي السواء .

امام سجاد (ع) : نعمت و بخشش تو در آغاز است ( در برابر كردار نيست كه شخص به آن مستحق و سزاوار گردد ، بلكه بي سابقه استحقاق است ) و عفو و گذشتت ( از گناهان ) احسان و نيكي كردن بدون علت و سبب است ( نه آن كه واجب باشد ) و عقوبت و كيفرت ( گناهكاران را ) عدل و داد است ( چون ظلم از خداي تعالي محال است ، چنان كه در قرآن مجيد " سوره 18 ، آيه 49 " فرموده : ولا يظلم ربك احدا يعني و پروردگار تو كسي را ستم نخواهد كرد ) و حكم و فرمانت خير و نيكوست ( اگر چه مصلحت آن بر ما پنهان باشد )

منتك ابتداء ، و عفوك تفضل ، و عقوبتك عدل ، و قضاؤك خيرة .