تبیان، دستیار زندگی

امام سجاد (ع) : بار خدايا و تو من را آبي پست و خوار از صلبي ( پشت پدر ) كه استخوانهايش در هم رفته راههايش تنگ است به رحم تنگ ( بچه دان مادر ) كه آن را به پرده ها ( آنچه در درون تن اوست ) پوشانده اي پايين آوردي ( اشاره به قول خداي تعالي " سوره 32 ، آيه 7 " : الذي احسن كل شي ء خلقه ، وبدا خلق الانسان من طين ( آيه 8 ) ثم جعل نسله من سلالة من ماء مهين يعني آن خدايي كه هر چه را آفريد بياراسته و نيكو گردانيد ، و آفرينش انسان " حضرت آدم - عليه السلام - " را از گل آغاز نمود ، آنگاه فرزندان او را از خلاصه آب پست و خوار " نطفه " بيافريد ) در حالي كه من را از حالي به حال ديگر مي گرداندي تا اين كه به شكل كامل رساندي ، و اندام را در ( تن ) من ثابت و پا برجا گردانيدي ، چنان كه در كتاب خود ( قرآن مجيد ) وصف فرمودي : ( نخست ) مني پس از آن خون بسته شده و آنگاه پاره گوشتي سپس استخوان آفريدي بعد از آن استخوانها را به گوشت پوشاندي سپس من را چنان كه خواستي آفريده ديگري بيافريدي ( اشاره به فرمايش خداي تعالي " سوره 23 ، آيه 12 " : ولقد خلقنا الانسان من سلالة من طين ( آيه 13 ) ثم جعلناه نطفة في قرار مكين ( آيه 14 ) ثم خلقنا النطفة علقة فخلقنا العلقة مضغة فخلقنا المضغة عظاما فكسونا العظام لحما ، ثم انشاناه خلقا اخر ، فتبارك الله احسن الخالقين يعني انسان " حضرت آدم - عليه السلام - " را از گل پاكيزه آفريديم آنگاه فرزندان او را مني و در جاي استوار قرار داديم سپس مني و پاره خون بسته شده پس از آن خون بسته شده را پاره گوشتي آفريديم بعد از آن پاره گوشت را استخوان آفريديم پس از آن استخوان را به گوشت پوشانديم و آنگاه او را آفرينش ديگري آفريديم " جانش داديم " پس منزه و پاك " از نقايص " است خدايي كه نيكوترين نگارندگان است )

اللهم و أنت حدرتني ماء مهينا من صلب متضائق العظام ، حرج المسالك الي رحم ضيقة سترتها بالحجب ، تصرفني حالا عن حال حتي انتهيت بي الي تمام الصورة ، و اثبت في الجوارح ، كما نعت في كتابك : نطفة ثم علقة ثم مضغة ثم عظما ثم كسوت العظام لحما ، ثم انشاتني خلقا اخر كما شئت .

امام سجاد (ع) : تا چون به روزي تو نيازمند شدم ، و از فريادرسي احسان تو بي نياز نبودم ، از زيادي خوردني و آشاميدني كنيزت ( مادرم ) كه من را در اندرون او جاي دادي ، و در ته بچه دانش سپردي خوراك برايم قرار دادي

حتي إذا احتجت الي رزقك ، و لم استغن عن غياث فضلك ، جعلت لي قوتا من فضل طعام و شراب اجريته لامتك التي اسكنتني جوفها ، و اودعتني قرار رحمها .

امام سجاد (ع) : و اگر من را - اي پروردگارم - در آن احوال به توانايي خود وامي گذاشتي ، و به نيرويم ناچار مي گرداندي هر آينه قدرت از من بر كنار و توانايي از من دور بود

و لو تكلني يا رب في تلك الحالات الي حولي ، أو تضطرني الي قوتي لكان الحول عني معتزلا ، و لكانت القوة مني بعيدة .

امام سجاد (ع) : پس من را به احسان خود مانند مهربان درستكار دانايي غذا و خوراك دادي ، آن مهربانيها را از روي احسان تا اين پايه كه هستم درباره من بجا مي آوري ، مهربانيت را گم نمي كنم ، و نيكي احسانت درباره ام كندي نمي نمايد ، و با اين مهربانيها ( درباره روزي دادن تو من را ) اعتمادم ( به روزي دادن تو ) استوار نيست تا براي آنچه ( طاعت و بندگي ) كه براي من نزد تو بهره دهنده تر است كوشش نمايم

فغذوتني بفضلك غذاء البر اللطيف ، تفعل ذلك بي تطولا علي الي غايتي هذه ، لا اعدم برك ، و لا يبطئ بي حسن صنيعك ، و لا تتأكد مع ذلك ثقتي فاتفرغ لما هو احظي لي عندك .

امام سجاد (ع) : ( و استوار نبودن اعتمادم به تو براي آن است كه ) شيطان مهار من را در بدگماني و سستي يقين و باور به دست گرفته است ، از اين رو من از بدهمسايگي او براي خود و پيروي نفسم از او گله مي كنم ، و از تسلط و توانايي او ( بر من ) به تو پناه برده حفظ و نگهداري مي طلبم ، و در برگرداندن مكر و فريب او از خويشتن به سوي تو زاري مي نمايم

قد ملك الشيطان عناني في سوء الظن و ضعف اليقين ، فأنا اشكو سوء مجاورته لي ، و طاعة نفسي له ، و استعصمك من ملكته ، و اتضرع اليك في صرف كيده عني .

امام سجاد (ع) : و از تو درخواست مي كنم كه براي ( به دست آوردن ) روزيم راهي آسان فراهم نمايي ، پس تو را است سپاس بر آن كه نعمتهاي بزرگ را آغاز نمودي و سپاس بر نيكي كردن و نعمت دادنت را الهام كرده در دل انداختي ، پس بر محمد و آل او درود فرست ، و روزيم را بر من آسان گردان ، و اين كه من را به اندازه اي كه برايم تعيين فرموده اي قانع و خشنود نمايي ، و به بهره ام در آنچه ( روزي ) كه بهره من گردانيده اي خشنودم فرمايي ، و آنچه از تن و عمرم به كار رفته در راه طاعت و فرمانبرداريت قرار دهي ( به حساب آوري ، و اين از راه تبديل سيئات و بديها به حسنات و نيكيهاست ، چنان كه در قرآن شريف " سوره 25 ، آيه 70 " مي فرمايد : الا من تاب وامن وعمل عملا صالحا ، فاولئك يبدل الله سيئاتهم حسنات ، وكان الله غفورا رحيما يعني جز كساني كه توبه كنند و ايمان آورند و كار شايسته بجا آورند ، پس خداوند بديهاي آنها را به نيكيها تبديل گرداند كه خدا آمرزنده مهربان است ) زيرا تو بهترين روزي دهندگاني ( براي آن كه آفريننده روزيها تويي ، و آنها را بي عوض مي بخشي )

و أسالك في أن تسهل الي رزقي سبيلا ، فلك الحمد علي ابتدائك بالنعم الجسام ، و الهامك الشكر علي الاحسان و الانعام ، فصل علي محمد و آله ، و سهل علي رزقي ، و أن تقنعني بتقديرك لي ، و أن ترضيني بحصتي فيما قسمت لي ، و أن تجعل ما ذهب من جسمي و عمري في سبيل طاعتك ، إنك خير الرازقين .

امام سجاد (ع) : بار خدايا من به تو پناه مي برم از آتشي كه به آن بر هر كه تو را نافرماني كرد سخت گرفته اي ، و به آن هر كه را از رضا و خشنودي تو دوري گزيد وعده عذاب داده اي ، و از آتشي كه روشني آن ( بر اثر بسياري درجه حرارت ) تاريكي است ، و آسان ( اندك ) آن دردناك ، و دورش نزديك است ( از دور هم مي سوزاند ) و از آتشي كه پاره اي از آن پاره ديگر را مي خورد ، و برخي از آن بر برخي حمله و يورش مي آورد ( روي هم مي غلطد )

اللهم إني أعوذ بك من نار تغلظت بها علي من عصاك ، و توعدت بها من صدف عن رضاك ، و من نار نورها ظلمة ، و هينها أليم ، و بعيدها قريب ، و من نار يأكل بعضها بعض ، و يصول بعضها علي بعض .

امام سجاد (ع) : و از آتشي كه استخوانها را مي پوساند ، و به ساكنين خود آب جوش مي دهد كه بياشامند ، و از آتشي كه به هر كه به سوي آن زاري كند مهرباني نمي نمايد ، و به كسي كه از آن مهرباني طلبد رحم نمي كند ، و بر سبك كردن از كسي كه برايش فروتني نمايد و آن را فرمانبردار شود توانا نيست ، ساكنين خود را با گرمترين عذاب و كيفر دردناك و گرفتاري سخت ديدار مي كند

و من نار تذر العظام رميما ، و تسقي اهلها حميما ، و من نار لا تبقي علي من تضرع اليها ، و لا ترحم من استعطفها ، و لا تقدر علي التخفيف عمن خشع لها و استسلم اليها ، تلقي سكانها باحر ما لديها من اليم النكال و شديد الوبال .

امام سجاد (ع) : و به تو پناه مي برم از كژدمهاي آن كه دهنهاشان گشوده اند ، و از مارهاي آن كه با نيشهاشان مي زنند ، و از آشاميدن آن كه روده ها و دلهاي ساكنينش را پاره مي نمايد ، و دلهاشان را مي كند ، و از تو راه مي جويم ( توفيق مي خواهم ) براي آنچه ( طاعت و بندگي كه من را ) از آن آتش دور سازد و پس گرداند

و أعوذ بك من عقاربها الفاغرة افواهها ، و حياتها الصالقة بانيابها ، و شرابها الذي يقطع امعاء و افئدة سكانها ، و ينزع قلوبهم ، و استهديك لما باعد منها ، و اخر عنها .

امام سجاد (ع) : بار خدايا بر محمد و آل او درود فرست ، و من را به بسياري رحمت و مهرباني خود از آتش پناه ده ، و به نيكويي گذشت خويش از لغزشهايم درگذر ، و من را خوار مگردان ، اي بهترين پناه دهندگان

اللهم صل علي محمد و آله ، و اجرني منها بفضل رحمتك ، و اقلني عثراتي بحسن اقالتك ، و لا تخذلني يا خير المجيرين .