تبیان، دستیار زندگی

امام سجاد (ع) : پس در حالي كه از گناهان خرد هلاك كننده و از كارهاي ( گناهان ) بزرگ تباه سازنده به سوي تو مي گريختم ( رومي آوردم و از گناهان دوري مي گزيدم ) من را به زمين زد ( از روآوردن به تو و دوري گزيدن از گناهان جلوگيري نمود ) تا چون به نافرماني تو نزديك ( گنه كار ) شدم ، و به بدي كردارم خشم ( دوري از رحمت تو را سزاوار گشتم عنان حيله و فريب خود را از من برتافت ( به كار نبرد ، چون مقصود او گمراه ساختن من بود ) و با سخن كفر با من روبرو شد و از من بيزاري جست و پشت به من كرده برفت ( اشاره به فرمايش خداي تعالي " سوره 59 ، آيه 16 " : اذ قال للانسان اكفر فلما كفر قال اني بري منك يعني آنگاه كه شيطان به انسان گفت كافر شو پس چون " به خداي تعالي " كافر گشت گويد : من از تو بيزارم ) پس من را در بيابان گمراهي براي خشم تو تنها گذاشت و به درگاه انتقام و كيفر تو رانده شده ( از رحمتت ) درآورد

فاوقعني و قد هربت اليك من صغائر ذنوب موبقة ، و كبائر اعمال مردية حتي إذا قارفت معصيتك ، و استوجبت بسوء سعيي سخطتك ، فتل عني عذار غدره ، و تلقاني بكلمة كفره ، و تولي البراءة مني ، و ادبر موليا عني ، فاصحرني لغضبك فريدا ، و اخرجني الي فناء نقمتك طريدا .

امام سجاد (ع) : در حالي كه نه شفيعي است كه نزد تو از من شفاعت نمايد ، و نه زينهار دهنده اي كه من را در برابر تو ايمن گرداند ، و نه جاي محكم و استواري است من را كه از تو جلوگيري كند ، و نه پناهگاهي است كه از تو به آن پناه برم

لا شفيع يشفع لي اليك ، و لا خفير يؤمنني عليك ، و لا حصن يحجبني عنك ،و لا ملاذ الجأ اليه منك .

امام سجاد (ع) : پس اين ( جاي من ) جاي پناه آورنده به تو و جاي اقرار كننده ( به گناه خويش ) براي توست ، پس بايد احسان تو از من تنگي نكند ، و عفوت از من كوتاهي ننمايد ، و من بي بهره ترين بندگان توبه كنندگان تو و نوميدترين گروهي كه نزد تو آيند و اميدوارند نباشم ، و من را بيامرز ، زيرا تو بهترين آمرزندگاني ( چون آمرزش او براي سود به دست آوردن يا جلوگيري از زيان نيست ، بلكه تنها از روي فضل و كرم و بزرگواري است )

فهذا مقام العائذ بك ، و محل المعترف لك ، فلا يضيقن عني فضلك ، و لا يقصرن دوني عفوك ، و لا اكن اخيب عبادك التائبين ، و لا اقنط وفودك الاملين ، و اغفرلي ، إنك خير الغافرين .

امام سجاد (ع) : بار خدايا تو من را ( به كار نيك ) فرمان دادي ( فرمانت را ) بجا نياوردم ، و من را ( از كار زشت ) نهي كرده بازداشتي من ( آن را ) بجا آوردم و انديشه بد خطاء و نادرستي را براي من آراست پس ( در انجام فرمانت ) تقصير و كوتاهي كردم

اللهم إنك امرتني فتركت ، و نهيتني فركبت ، و سول لي الخطاء خاطر السوء ففرطت .

امام سجاد (ع) : و روزي را به روزه داشتنم گواه نمي گيرم ( روزي را روزه پسنديده نگرفته ام تا آن را گواه خود گردانم ) و از شبي به سبب شب زنده داشتنم پناه نمي طلبم ( شبي براي عبادتي كه پذيرفته شده باشد بيدار نبوده تا به آن پناه برم ) و مستحبي ( آنچه در شرع بجا آوردن آن و رجحان و برتري داشته و گناهي در بجا نياوردن آن نيست ) بر اثر بجا آوردن آن من را ثنا نگفته نمي ستايد جز واجبات تو كه هر كه آن را ضايع كرده و بجا نياورده هلاك گشته به كيفر خواهد رسيد

و لا استشهد علي صيامي نهارا ، و لا استجير بتهجدي ليلا ، و لا تثني علي باحيائها سنة حاشي فروضك التي من ضيعها هلك .

امام سجاد (ع) : و من به سبب شرافت و برتري مستحبي به سوي تو توسل نمي جويم با اين كه از بسياري از شرايط واجبات تو غافل بوده آنها را بجا نياورده ام ، و از مواضع احكام تو تجاوز كرده پرده هاي نواهي تو را دريده ( آنها را مرتكب شده )ام ، و گناهان بزرگي را بجا آورده ام كه سلامت داشتن ( عفو و گذشت ) تو از رسواييهاي آنها براي من پرده و پوششي است

و لست اتوسل اليك بفضل نافلة مع كثير ما اغفلت من وظائف فروضك و تعديت عن مقامات حدودك ، الي حرمات انتهكتها ، و كبائر ذنوب اجترحتها ، كانت عافيتك لي من فضائحها سترا .

امام سجاد (ع) : و اين ( جاي من ) جاي كسي است كه درباره نفس خويش ( بر اثر نافرماني ) از تو شرمنده گشته ، و بر نفس خود خشم نموده ، و از تو ( بر اثر رحمت و مهربانيت ) خشنود گرديده ، پس با تني فروتن و گردني افتاده و پشتي از گناهان گرانبار پيش تو آمده در حالي كه ميان اميد به ( عفو ) تو و ترس از ( عذاب ) تو به پا ايستاده

و هذا مقام من استحيا لنفسه منك ، و سخط عليها ، و رضي عنك ، فتلقاك بنفس خاشعة ، و رقبة خاضعة ، و ظهر مثقل من الخطايا ، واقفا بين الرغبة اليك و الرهبة منك .

امام سجاد (ع) : و تويي سزاوارتر كسي كه به او اميد داشته ، و شايسته تر كسي كه از او بترسد و بپرهيزد ، پس اي پروردگارم آنچه را اميدوارم بر من ببخش ، و از آنچه مي ترسم ايمنم گردان ، و سود رحمت خود را به من احسان فرما ، زيرا تو كريم و بخشنده ترين كساني هستي كه از آنها درخواست مي نمايند

و أنت اولي من رجاه ، و أحق من خشيه و اتقاه ، فاعطني يا رب ما رجوت و امني ما حذرت ، و عد علي بعائدة رحمتك ، إنك اكرم المسئولين .

امام سجاد (ع) : بار خدايا چون ( گناهان ) من را به عفو و گذشت و احسان و نيكي خود در سراي نيستي ( دنيا ) در حضور نظاير و مانندها ( ي من ) پوشاندي ( رسوايم نكردي ) پس از رسواييهاي سراي هستي ( آخرت ) در جايگاههاي حاضرين از فرشتگان ارجمند و پيغمبران گرامي و آنان كه در راه خدا كشته شده اند و نيكوكاران پناهم ده از همسايه اي كه بديهايم را از او پنهان مي نمودم ، و از خويشاوندي كه در كارهاي پنهاني خود از او شرم مي داشتم

اللهم و إذ سترتني بعفوك ، و تغمدتني بفضلك في دار الفناء بحضرة الاكفاء ، فاجرني من فضيحات دار البقاء عند مواقف الاشهاد من الملائكة المقربين و الرسل المكرمين ، و الشهداء و الصالحين ، من جار كنت أكاتمه سيئاتي ، و من ذي رحم كنت احتشم منه في سريراتي .

امام سجاد (ع) : پروردگارا من به ايشان ( همسايه و خويشاوند ) در راز پوشي بر من اعتماد ننمودم ، و به تو اي پروردگارم در آمرزش براي خود اعتماد نمودم ، و تويي سزاوارتر كسي كه به او اعتماد گردد ، و بخشنده تر كسي كه به او روآورده شود ، و مهربانتر كسي كه از او مهرباني خواسته شود ، پس به من رحم فرما

لم اثق بهم رب في الستر علي ، و وثقت بك رب في المغفرة لي ، و أنت اولي من وثق به ، و اعطي من رغب اليه ، و ارأف من استرحم ، فارحمني .