دانستنی های علمی
متاسفانه خطوط ریلی ایران در غرب و شرق به دلیل ملاحضات راهبری دوران جنگ سرد گسترش نیافت اگرچه در ابتدای قرن بیستم امپراتوری روسیه مایل به ایجاد خطوط سراسری راه آهن ایران از مال غربی و شرق ایران و پیوستن به خطوط ریلی شبه قاره هند بود ولی انگلستان علاقه داشت این خطوط بنادر جنوبی ایران در خلیج فارس را به سواحل دریای خزر متصل می کند.پس از انقلاب نیز به دلیل درگیری های داخلی کردستان و جنگ تحکیلی ارتباط ریلی کشور به سمت غرب و شرق کشور گسترش نیافت.در حال حاضر ، پنج محور حمل و نقل ریلی کشور وجود دارد که ویژگی همه ی آن منتهی شدن به مرکز کشور به ویژه تهران است این پنج محور عبارت اند از : تهران – خوزستان ، تهران – گلستان ، تهران – خراسان ، تهران – آذربایجان و تهران – هرمزگان می باشد.اکنون حمل و نقل ریلی کشور از طریق حمل و نقل ریلی ترکیه به شبکه حمل و نقل ریلی خاورمیانه و اروپا ، هم چنین در مرز جلفا از طریق آذربایجان به قفقاز و ماوراء النهر قفقاز ، به جمهوری های تازه استقلال یافته و در نهایت روسیه و در مرز سرخس از طریق ترکمنستان به کشورهای آسیایی میانه و از طریق میرجاوه با پاکستان مرتبط می شود. بنابر گفته مدیر عامل شبکه ریلی کشور در برنامه ی تئسعه با تکمیل شبکه ی ریلی کرمان – بم- زاهدان ایران به شبه قاره هند متصل می شود و از سمت غرب نیز به سوریه و دریای مدیترانه و از طریق خرمشهر شلمچه بصره به عراق خواهد شد .با وجود این ناکافی بودن طول خطوط ریلی کشور با توجه وسعت جمعیت کشور کاملاً مشهور است به عنوان نمونه به 2 کشور منطقه پاکستان و ترکیه نام برد و مساحت پاکستان و ترکیه هر کدام حدود نصف کشور ایران در حالی که طول خطوط ریلی آنها 2 برابر ایران است.آمارهای موجود حاکی از آن است که برای داشتن حداقل از خطوط ریلی مناسب در کشور 2000 کیلومتر و 4000 کیلومتر مسیر فرعی ریلی نیاز است تا سال 1381سن ناوگان ریلی کشور بیش از 25 سال و برای نوسازی به 25 تا 30 هزار واگن نزدیک به 2000 واگن مسافری نیاز بود که قطعاً در حال حاضر بیش این نیاز است. در سال 1381 طول خطوط ریلی ناحیه ی لرستان 63/298 کیلومتر بود که 215 کیلومتر آن خطوط اصلی و 63/83 کیلومتر دیگر خطوط فرعی، صنعتی و تجاری می باشد و در سال 1380طول خطوط ریلی خوزستان 671 کیلومتر بوده است که 384 کیلومتر آن خطوط اصلی و 287 کیلومتر فرعی صنعتی تجاری است استانهای غربی کشور به رغم داشتن جمعیت و وعت زیاد و دار بودن پتانسیل های انسانی و اقتصادی از پنج محور اصلی حمل و نقل و ریلی کشور تنها از یک محور تهران – خوزستان بر خوردارند که که این محور نیز در استانهای غربی کشور را یعنی لرستان – خوزستان تا حدی پوشش می دهد و دیگر استانها فاقد خطوط ریلی هستند
چهارشنبه 23/6/1390 - 23:44
دانستنی های علمی
استفاده از حمل و نقل ریلی در حمل بار ، در واقع استفاده ی بهینه ای نسبت به حمل و نقل جاده ای محسوب می شود . مزیت استفاده از راه آهن در مسافت های میانی ( 30 تا 2000 مایل معادل 482 تا 3200 متر ) به خصوص در ارتباط با مجموعه های سنگسن و پر حجم کاملاً بارز است به همین دلیل نیز کل وزن ( تن – مسیر ) حمل شده توسط راه آهن در مقاسیه با دیگر وسایل حمل و نقل بیشتر خواهد بود.حمل و نقل ریلی آلودگی های محیطی کم تری تولید می کند به ویژه قطارهای برقی که هیچ گونه آلودگی ایجاد نمی کنند. قطارهای دیزلی نیز نسبت به اتومبیل ( با ترافیک مساوی ) 15 برابر کم تر آلودگی ایجاد می کنند .حرایم اشتغال شده ی زمین توسط حمل و نقل ریلی نیز بسیار کم تر از دیگر سیستم های حمل و نقل است و به طور اخص نسبت به راه های جاده ای 3 برابر کم تر است.علاوه بر مزایایی که ذکر شده مزیت دیگر سیستم حمل و نقل ریلی و شاید مهم ترین مزیت آن ضریب ایمنی بالا است. براساس آمار در سال 2003 میلادی بر اثر تصادف رانندگی در جهان یک میلیون و 200 هزار نفر کشته و 5 میلیون نفر دچار معلولیت شدند حوادث جاده ای سومین عامل مرگ و میر در جهان شناخته شده است این موضوع در کشور ما از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا ایران از لحاظ تعداد تصادفات در جهان مقام سوم و از لحاظ تعداد تلفات در جایگاه نخست قرار دارد .یکی از کارشناسان حمل و نقل در این زمینه می گوید ، شمار کشته شدگان تصادفات شهری و جاده ای کشور در کم تر از 3 سال ( 83-1380 ) معادل کل شهدای جنگ تحمیلی است و آسیب زلزله نیز به مراتب کم تر از یک سال تلفات حمل و نقل جاده ای بوده است. این در حالی است که حمل و نقل ریلی از ضریب ایمنی بالایی برخوردار است به طوری که احتمال زخمی شدن در حمل و نقل ریلی 200 برابر کم تر از جاده ای است و میزان مرگ و میر در اثر تصادف ( در ترافیک ) در حمل و نقل ریلی 8 برابر کم تر از جاده ای است در قطارهای برقی ایمنی بسیار بالا است به طوری که ایمنی قطارهای برقی 700 برابر حمل و نقل جاده ای و 200 برابر هواپیماست ، یعنی امن ترین سرویس حمل و نقل می باشد.با وجود مزایای حمل و نقل ریلی نسبت به دیگر وسایل حمل و نقل ، سهم بودجه ی عمرانی حمل و نقل ریلی نسبت به دیگر شکل های حمل و نقل به ویژه جاده ای ، کم تر بوده و هست و سرمایه گذاری بیش تر را برای تقویت می طلبد
چهارشنبه 23/6/1390 - 23:44
دانستنی های علمی
درآمد :با وجود نقش ارزنده ی حمل و نقل ریلی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور و توان آن در ایجاد تعادل بین مناطق گوناگون سرزمین ، امروزه بعد از گذشت شش دهه از عمر حمل و نقل ریلی کشور تنها شاهد ایجاد حدود شش هزار کیلومتر راه آهن هستیم. ناکافی بودن طول راه های حمل و نقل ریلی نسبت به وسعت و میزان جمعیت کشور به روشنی نقش ضعیف آن را در سیستم حمل و نقل کشور نشان می دهد علاوه بر این سیستم حمل و نقل ریلی کشور تنها سواحل جنوبی ، شمالی ، شمال غربی و خراسان را به قسمت های مرکزی کشور متصل می کند و قسمت های زیادی از کشور به ویژه برخی از استان های غربی به رغم پتانسیل های اقتصادی و جمعیت نسبتاً زیادی فاقد سیستم حمل و نقل ریلی هستیم.با توجه به پایین بودن نرخ هزینه در مسافت های طولانی ، توان حمل مقادیر زیاد کالا و مسافر و نداشتن آلودگی زیاد محیطی گسترش بهینه ی سیستم حمل و نقل ریلی در تمام مناطق کشور ضروری است. چکیده :در این مقاله به اختصار به موضوعاتی همچون مزایای حمل و نقل ریلی ، وضعیت حمل و نقل ریلی کشور پتانسیل های طبیعی ، اقتصادی ، جمعیتی و امنیتی می پردازیم. مقدمه :اگر فعالیت های مربوط به حمل و نقل ریلی را جزو فعالیت های تولیدی به حساب بیاوریم اشتباه نکردیم.زیرا همچون که هر تولیدی قبل از رسیدن به نقطه مصرف ، ارزش حقیقی خود را به دست نمی آورد. برای به وجود آوردن تولید نیز مواد خام قبل از حمل به کارخانه چندان ارزشی ندارد. حمل و نقل ریلی نیز یکی از انواع حمل و نقل است که در اقتصاد هر کشوری می تواند ، اقتصادی ترین نتیجه را با توجه به توان حمل بالا و مصرف اندک انرژی به بار آورم.آغاز بهره گیری از حمل و نقل ریلی مجهز به بخار به سالهای 30-1825 در انگلستان و ایالات متحده بر می گردد و در سال 1850 این موضوع آشکار شد که خطوط ریلی بیش از شبکه کانال های آبی دسترسی به منابع گوناگون کشور ها را فراهم می سازد و این خود موجب سرمایه گذاری خصوصی در این زمینه شد به طور کلی قرن نوزدهم را می توان عصر شکوفایی حمل و نقل ریلی در ارتباطات دنیا است که استفاده از آن موجبات توسعه ی مناطق داخلی کشور را در رابطه با استخراج منابع طبیعی آن ها و انجام فعالیت های تجاری وابسته به آن ها فراهم ساخت.در فرایند رشد طبیعی اقتصاد جهان بخش های گوناگون حمل و نقل توسعه یافتند و هر یک در تعادل با دیگری ، شبکه ی حمل و نقل هماهنگی را ساختند. متأسفانه این روز در کشور ما متناسب با نیازهای اقتصادی به مانعی در راه توسعه و رشد اقتصادی در کشور تبدیل شد. این وضعیت در استانهای غربی مشهورتر است.استانهای غربی به رغم وسعت جمعیت زیاد فاقد سیستم حمل و نقل کارامد هستند بدین لحاظ ضرورت ایجاد گسترش حمل و نقل ریلی با توجه به مزایای زیاد آن کاملاً ضروری است
چهارشنبه 23/6/1390 - 23:43
عقاید و احکام
احکام نماز بعد از نماز فهمیدم که لباس یا بدنم نجس بوده است؛ نمازم چه حکمی دارد؟همة مراجع: اگر بعد از نماز متوجه نجس بودن بدن یا لباس شده اید، نماز صحیح است. اگر شخصی نجاست لباس یا بدن را فراموش کرده و نماز خوانده باشد، قضا دارد یا خیر؟همة مراجع (به جز سیستانی): باید نماز را دوباره بخواند و اگر وقت آن گذشته است، قضا کند.سیستانی: اگر فراموشی او از روی بی اعتناعی باشد، بنابر احتیاط واجب دوباره بخواند و اگر وقت نماز گذشته است. در غیر این صورت لازم نیست نماز را دوباره بخواند. اگر دو بار سر به مهره بخورد، وظیفه چیست؟همة مراجع (به جز وحید): اگر مرتبه دوم بی اختیار باشد، روی هم یک سجده محسوب می شود.وحید: اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختیار دوباره به جای سجده برسد، بنابر احتیاط واجب روی هم یک سجده محسوب نمی شود (اگر چه یک سجده آورده شده است). پس اگر ذکر نگفته باشد، بنابر احتیاط واجب به قصد آ«چه به او امر دارد اعم از واجب و مستحب، ذکر بگوید.
چهارشنبه 23/6/1390 - 16:44
عقاید و احکام
احکام تیمم آیا بعد از تیمم کردن بدل از غسل، تیمم بدل از وضو نیز لازم است؟همة مراجع (به جز سیستانی، مکارم و نوری): در تیمم بدل از غسل جنابت، برای نماز، وضو یا تیمم بدل از وضو لازم نیست؛ ولی در تیمم بدل از سایر غسل ها، برای نماز وضو یا تیمم بدل از وضو نیز لازم است.سیستانی، مکارم و نوری: خیر لازم نیست برای نماز، وضو یا تیمم بدل از وضو بگیرد (خواه غسل جنابت باشد یا غسل های دیگر) به جز غسل استحاضه متوسطه؛ ولی اگر به جا آورد، بهتر (احتیاط مستحب) است. پس از برطرف شدن عذر، آیا نمازهایی که با تیمم خوانده ایم، باید دوباره قضا کنیم؟همة مراجع: خیر، قضا لازم نیست. آیا کسی که وظیفه اش به جای غسل تیمم بوده، می تواند دست به قرآن بزند و یا به مسجد برود؟امام و نوری: اگر به جهت ضرر داشتن آب و مانند آن، تیمم کرده در صورتی که تیمم و عذرش باقی است می تواندکارهای یاد شده را انجام دهد. اما به جهت تنگی وقت، به جای غسل تیمم کرده است، بنابر احتیاط واجب نمی تواند.بهجت، سیستانی، خامنه ای، صافی، فاضل و وحید: اگر به جهت ضرر داشتن آب و ماند آن، تیمم کرده در صورتی که تیمم و عذرش باقی است می تواند کارهای یاد شده را انجام دهد. اما اگر به جهت تنگی وقت، به جای غسل تیمم کرده است، نمی تواند.مکارم: اگر تیمم و عذرش باقی است،می تواند کارهای یاد شده را انجام دهد.
چهارشنبه 23/6/1390 - 16:44
عقاید و احکام
احکام غسل آیا کسی که چند غسل بر ذمه او هست، می تواند به نیت همه یک غسل انجام دهد؟همة مراجع : آری ، می تواند. اگر در اثنای غسل جنابت، حدث اصغر (بول، باد معده و ...) خارج شود، آیا غسل صحیح است؟امام، خامنه ای، صافی ، فاضل و نوری : غسل باطل نمی شود؛ و آن را تمام کند؛ ولی بهتر است (احتیاط مستحب) است آن را به قصد آنچه بر ذمه او است( از تمام یا اعاده) از سر گیرد. در هر صورت باید برای نماز و هرکاری که در آن طهارت لازم است ، وضو نیز بگیرد.سیستانی: غسل باطل نمی شود؛ ولی بنا بر احتیاط واجب، باید برای نماز و هر کاری که در آن طهارت لازم است ، وضو بگیرد.مکارم : بنابر احتیاط واجب است، باید غسل را از سر بگیرد و برای نماز و هر کاری که در آن طهارت لازم است، وضو نیز بگیرد.تبریزی: ، باید غسل را از سر بگیرد و بنابر احتیاط واجب ، باید برای نماز و هر کاری که در آن طهارت لازم است، وضو نیز بگیرد.وحید: بنابر احتیاط واجب باید غسا را تمام کند و دوباره از سر گیرد و برای نماز و هر کاری که در آن طهارت لازم است، وضو نیز بگیرد.بهجت : لازم نیست غسا را تمام کند و بنابر احتیاط واجب باید آن را به قصد آنچه بر ذمه او است (اتمام یا اعاده) از سر گیرد و برای نماز و هر کاری که در آن طهارت لازم است، وضو نیز بگیرد. فراموشی در غسل اگر پس از غسل بفهمد جایی از بدن را نشسته ، تکیف چیست؟امام، بهجت، فاضل و نوری: اگر از طرف چپ بدن باشد، شستن همان مقدار کافی است و اگر از سمت راست باشد، باید بعد از شستن آن مقدار ،دوباره طرف چپ را بشوید و اگر از سر و گردن باشد ، باید بعد از شستن آن مقدار دوباره سمت راست و سپس سمت چپ بدن را بشوبد.تبریزی: اگر از طرف چپ بدن باشد، شستن همان مقدار کافی است و اگر از سمت راست باشد، احتیاط مستحب آن است که بعد از شستن آن مقدار ، دوباره طرف چپ را بشوید و اگر سرو گردن باشد، باید یعد از شستن آن مقدار ، دوباره طرف راست را بشوید.سیستانی: اگر از طرف چپ بدن باشد، شستن همان مقدار کافی است و اگر از سمت راست باشد، احتیاط مستحب آن است که بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید و اگر سرو گردن باشد، بنا بر احتیاط واجب، باید از شستن آن مقدار، دوباره بدن را بشوید.خامنه ای، مکارم، و وحید: اگر از طرف چپ بدن باشد، شستن همان مقدار کافی است و اگر از سمت راست باشد، احتیاط واجب آن است که باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید و اگر سرو گردن باشد، باید بعد از شستن آن، دوباره طرف راست و چپ را بشوید
چهارشنبه 23/6/1390 - 16:42
عقاید و احکام
احکام وضو بستن شیر آب در حال وضو ،چه حکمی دارد؟همة مراجع : اشکال ندارد.تبصره . بعد از آنکه شستن دست چپ تمام شد، اگر به شیر آب دست زده شود و آب وضو بر رطوبت شیر غلبه نکند و با آن مسح انجام گیرد، وضو باطل می شود. اگر هنگام مسح کشیدن راه برویم، وضو باطل می شود؟همة مراجع : راه رفتن در حال مسح اشکال ندارد. استفاده از گردن بند منقش به نام خدا چه حکمی دارد؟امام، بهجت، خامنه ای، صافی و نوری : استفاده از آن مانع ندارد؛ ولی بدون طهارت آن را مس نکنند.تبریزی، سیستانی، مکارم و وحید : استفاده از آن مانع ندارد؛ ولی بنابر احتاط واجب؛ مس اسم «الله» بدون وضو جایز نیست.فاضل : استفاده از آن مانع ندارد؛ ولی بهتر است بدون طهارت ، آن را مس نکنند.تبصره . استفاده از گردن بند یاد شده، غیر از تماس بدن با آن است. آنچه ممنوع است تنها تماس است؛ نه استفاده از آن. بنابراین اگر کسی آن را روی لباس خود بیندازد و یا روکش برای آن بگذارد و بدون طهارت هم باشد ، اشکال ندارد. آویختن گردن بند کهروی آن آیه قرآن نوشته شده است، در ایام عادت چه حکمی دارد؟همة مراجع : استفاده از گردن بند مانع ندارد؛ باید نوشته آیه قرآن با بدن تماس پیدا نکند.
چهارشنبه 23/6/1390 - 16:42
عقاید و احکام
نظریه پردازان مختلف در ادبیات و اصول فقه ، برداشت متفائت از آیات و روایات و اختلاف نظر در سند احادیث و شناخت راویان ، به طور طبیعی موجب تفاوت در بعضی از فتاوا می شود.گفتنی است این مقدار اختلاف نظر و اختلاف سلیقه ، در میان صاحبنظران و حتیمتخصصان پزشکی طبیعی است. اگرچه لازم است زمینه ای فراهم شود که با کارشناسی و موضوع شناسی مناسب، اختلاف فتاوا به حداقل برسد
چهارشنبه 23/6/1390 - 16:39
عقاید و احکام
ذهن پرسشگر هر مسلمانی در جست و جوی فلسفه ی احکام شرعی است. اهمیت آگاهی از فلسفه تقلید نسبت به دیگر احکام بیشتر است زیرا در شریعت اسلام ،واجبات و محروماتی وجود دارد که خدای حکیم آنهارا برای سعادت دنیا و آخرت انسان تشریع کرده است و اگر انسان آنها را اطاعت نکند، نه به سعادت مطلوب می رسد و نه از عذاب سرپیچی از آنها در امان می ماند.برای شناخت احکام شرعی آگاهی های فراوان از جمله : فهم آیات و روایات ، شناخت حدیث غیر صحیح ، کیفیت ترکیب و جمع روایات و آیات و ده ها مسأله دیگر لازم است که آموختن آنها ، نیازمند سال ها تلاش جدی است.در چنین حالتی مکلف خود را در برابر سه راه می بیند :نخست اینکه در راه تحصیل این علم (اجتهاد) را در پیشگرد؛دوم اینکه در هر کاری آرای موجود را مطالعه کرده ، به گونه ای عملکند که طبق همه آرا ،عمل او صحیح باشد؛سوم اینکه از رأی کسی که این علوم را به طور کامل آموخته و در شناخت احکام شرعی کارشناس است ، بهره جوید.بی شک اگر او در راه اول به اجتهاد برسد کارشناس احکام شرعی شده از دو راه دیگر بی نیاز خواهد بود اما تا رسیدن به آن ناگزیر از دو راه دیگر است.راه دوم نیازمند اطلاعات کافی از آرای موجود در هر مسأله و روش های احتاط است و در بسیاری از موارد به دلیل سختی احتیاط زندگی عادی او را مختل می کند. ناگزیر گزینه تقلید برای توده مردم حتمیت می یابد. این سه راه اختصاص به برخورد انسان به احکام شرعی ندارد؛ بلکه در هر رشتة تخصص دیگر نیز وجود دارد. به عوان مثال یک مهندس متخصص را فرض کنید که بیمار می شود . او برای درمان بیماری خویش یا باید خود به تحصیل علم پزشکی بپردازد، یا تمام آرای پزشکان را مطالع کرده ، به گونه ای عمل کند که بعداً پشیمان نشود و یا به پزشک متخصص رجوع کند.راه نخست او را به درمان سریع نمی رساند. راه دوم نیز بسیار دشوار است و او را از کار تخصصی خود (مهندسی) باز می دارد. از این بی درنگ از پزشک متخصص کمک می گیرد و به رأی او عملکند.وی در عمل به رأی پزشک متخصص ، نه تنها خود را از پشیمانی آینده و احیاناً سرزنش دوستان نجات می دهد؛ بلکه در اغلب موارد درمان نیز می شود. مکلف نیز در عمل به رأی مجتهد متخصص، نه تنها خود را از پشیمانی آخرت و عذاب الهی نجات می دهد ؛ بلکه به مصالح احکام شرعی نیز دست می یابد
چهارشنبه 23/6/1390 - 16:39
عقاید و احکام
مراجعه به فقیه و اسلام شناس جهت آگاهی به احکام الهی و اطمینان نسبت به درستی اعمال، ریشه در تاریخ صدر اسلام و عصر ائمه دارد و طبق نظر برخی از بزرگان ، دو آیه در این زمینه نازل شده است؛ آنجا که خداوند متعال می فرماید «فَسئَلُو اَهلَ الذِکرِ إن کُنتُم لا تَعلَمُون» ؛ «اگر نمی دانید از آگاهان بپرسید.».هر چند اهل ذکر در روایات به امامان ع که مصداق بارز و کامل آیه هستند تفسیر شده است ؛ ولی شأن نزول و مورد کلیت آیه را تخصیص نمی زند و محدود به آنان نمی سازد و شامل هر اهل حبره ای می گردد و فقیهان نیز از جمله آنها هستند. درجای دیگر می فرماید «و ما کان المؤمنون لینفروا کافه فلو لا نفر من کل فرقه منهم طائفه لینفقهوا فی الدین و لینذروا قومهم إذا رجعوا الیهم لعلهم یحذرون» «شایسته نیست مومنان همگی (به سوی میدان) کوچ کنند؛ چرا از هر گروهی ، طایفه ای از آنان کوچ نمی کنند (و طایفه بمانند) تا در دین (و معارف و احکام اسلام) آگاهی پیدا کنند و به هنگام بازگشت به سوی قوم خود آنها ، را انذار نمایند تا (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند و خودداری کنند»تردیدی نیست که (تفقه) در این آیه مفهومی گسترده دارد و شامل معرف و احکام اسلام اعو از اصول و فروع دین می شود. از سوی دیگر مردم به پذیرش سخنان این گروه که در حوزه دین تربیت و پرورش یافته اند دعوت شده اند و این همان رجوع به فقیه و اهل خبره است.رسول اکرم (ص) برخی از اصحابه را برای تبلیغ و تعلیم احکام دین به سرزمین های اطراف می فرستاد. مصعب بن عمیر و معاذ بن جبل از نمونه های بارز آنان به شمار می آیند. آن حضرت می فرمود «از افتا بدون علم خودداری کنید که لعن فرشتگانرا به دنبال خواهد داشت». این امر نشانگر آن است که فتوا دادن از سوی مفتی و فقیه و تقلید و پیروی کردن از طرف مردم، در عصر پیامبر مطرح بوده است و رجوع به فقیه پس از رحلت آن حضرت نیز همانند گذشته ادامه داشت تا آنکه در دوران امام باقر و امام صادق علیهم السلام فزونی گرفت. فقیهان پی شماری در مکتب آن دو بزرگوار تربیت و پرورش یافتند و به منظور احیا و تعلیم احکام به شهرهای مختلف کوچ کردند و بسیاری از مردم که شیفته و تشنه معارف و احکام الهی بودند و در نقاط دور دیت زندگی می کردند و دستشان از اهل بیت کوتاه بود به سراغ آنان می رفتند و مسائل خود را از ایشان می پرسیدند و از علم بی کران ائمه علیهم السلام سیراب می گشتند. این همان (تقلید) است که به نمونه هایی از آن اشاره می شود:1 . حضرت باقر علیهم السلام به ابان بن تغلب مب فرماید: «اجلس فی مسجد المدینه و افت الناس فانی احب ان اری فی شیعتی مثلک» ؛ «در مسجد مدینه بنشین و به مردم فتوا بده زیرا دوست دارم در میان شیعیانم کسانی همچون تو باشند».2 . شعیب عقرقوقی می گوید: به امام صادق علیهم السلام عرض کردم : «ربما احتجنا ان نسأل عن الشی فمن نسأل» ؛ «گاهی ما می خواهیم سوال و مشکل دینی خود را از کسی بپرسیم (و به شما به جهت دوری راه یا حالت تقیه و ... دسترسی نداریم)، شما بگویید به چه کسی رجوع کرده و سخن او را بپذیم؟»حضرن در جواب فرومد: «علیک بالاسدی یعنی ابا بصیر» ؛ یعنی شما می توانید این امر به همین شکل در عصر امامان بعد نیز تا زمان غیبت صغرای حضرت مهدی (عج) ادامه یافت.3 .حسن بن علی بن یقطین میگوید: به امام رضا علیهم السلام عرض کردم : «لا اکاد اصل الیک اسألک عن کل ما احتاج الیه من معالم دینی. افیونس بم عبدالرحمان ثقته اخذ منه ما احتاج الیه من معالم دینی فقال نعم» ؛ « من نمی توانم به جهت هر مشکل دینی که برایم پیش می آید از شما سوال کنم، پس آیا یونس بن عبدالرحمان ثقه و راستگو است و میتوانم پاسخ نیازهای دینی خود را از او دریافت کنم؟ حضرت فرمود : آری»4 . حضرت مهدی (عج) در توقیع شریف و معروف خود به اسحاق بن یعقوب به عنوان یک قاعده کلی این چنین می نگارد: «... و ما الحوادث الواقعه فارجعوا فیها الی رواته احادیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجه الله علیهم» ؛ « در پیشامدهایی که رخ می دهد ، به راویان احادیث ما (فقها) مراجعه کنید که آنها حجت می بر شمایند و من حجت خدا بر ایشان». بر اساس این توقیع و دیگر روایات ، مسأله رجوع به فقیه در عصر غیبت کبری ، شکل دیگری به خود گرفت و دو راه «اجتهاد» و «تقلید» مصطلح به وجود آمد و فقیهان و مجتهدان جامع شرایط ، مسئولیتافتا و پاسخ گویی را به عهده گرفتند و و خلأ و مشکل عدم دسترسی به امام معصوم را با حضور خود در عرصه اجتماع پر کردند. این امر تاکنون ادامه دارد و خواهد داشت ؛ چنان که شیخ طوسی می گوید « من شیعه امامی را از زمان حضرت علی علیهم السلام تاکنون (قرن پنجم هجری) این گونه یافتم کهپیوسته سراغ فقیهان خود رفته و در احکام و عبادات خود ، از آنان استفنا می کردند و بزرگان آنان نیز پاسخ و راه عملبه فتوا را به آنان نشان می دادند»
چهارشنبه 23/6/1390 - 16:37
